🕹️ Koszty Handlowe W Wariancie Kalkulacyjnym

Wariant kalkulacyjny rachunku zysków i strat pokażemy opisując jak po kolei przedstawione są w nim wyniki na różnych rodzajach działalności. Zysk/strata brutto ze sprzedaży Konta zespołu 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" służą do ewidencji i rozliczenia kosztów w układzie kalkulacyjnym. Nie ujmuje się na kontach zespołu 5 kosztów finansowanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, z funduszy celowych i innych oraz kosztów inwestycji, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów operacji finansowych i strat nadzwyczajnych. Ewidencję kosztów na kontach zespołu 5 regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych praz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. NOWOŚĆ na Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ! Zespół 5 "Koszty według typów działalności i ich rozliczenie" Konta zespołu 5 zaleca się prowadzić wówczas, gdy: 1. charakter, rozmiary działalności lub organizacja jednostki wymagają ustalania struktury kosztów poszczególnych typów lub odmian jej działalności, w tym także według miejsc ich powstawania; 2. w jednostce są wytwarzane produkty, których koszt podlega kalkulacji. Na stronie Wn kont zespołu 5 ujmuje się: 1. poniesione koszty rodzajowe ujęte uprzednio na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409, w korespondencji ze stroną Ma konta 490; 2. koszty rozliczane w czasie, w korespondencji ze stroną Ma konta 640; 3. wydanie półfabrykatów do produkcji w jednostkach, które prowadzą ich ewidencję ilościowo-wartościową, w korespondencji ze stroną Ma konta 600. Na stronie Ma kont zespołu 5 ujmuje się: 1. rzeczywisty koszt wytworzonych produktów gotowych (Wn konto 580 lub Wn konto 700), jeżeli po zakończeniu wytwarzania produktów zalicza się je do produkcji sprzedanej (w tym na własne potrzeby); 2. przychody półfabrykatów w jednostkach, które prowadzą ich ewidencję ilościowo-wartościową (Wn konto 600 lub 580); 3. koszty zaliczane do wyniku finansowego bieżącego okresu, lecz niewliczane do kosztu własnego produktów (koszty handlowe, koszty zarządu i koszty sprzedaży - Wn konto 490); 4. koszty do rozliczenia w czasie (Wn konto 640). Na stronie Wn jednych kont zespołu 5 i jednocześnie na stronie Ma innych kont zespołu 5 księguje się świadczenia wzajemne poszczególnych działalności. Na koniec roku obrotowego konta zespołu 5 (z wyjątkiem kont 550 i 580) mogą wykazywać salda Wn, oznaczające produkcję w toku, w jednostkach prowadzących ewidencję półfabrykatów na koncie 600 lub produkcję niezakończoną w jednostkach prowadzących ewidencję półfabrykatów na kontach zespołu 5. Zobacz także: Konta zespołu 4 – jak prawidłowo ewidencjonować koszty? Konto 500 "Koszty działalności podstawowej" Konto 500 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej. Na stronie Wn konta 500 ujmuje się koszty działalności podstawowej. Na stronie Ma konta 500 ujmuje się rozliczone koszty działalności podstawowej (wartość wytworzonych produktów, koszty sprzedaży, koszty handlowe). Do konta 500 może być prowadzona ewidencja szczegółowa umożliwiająca: 1. ustalenie wysokości kosztów poszczególnych rodzajów działalności podstawowej z dalszym podziałem na koszty: • zaliczane do wartości wytworzonych produktów i produkcji niezakończonej, • obciążające wynik finansowy okresu sprawozdawczego, a w szczególności koszty sprzedaży, koszty handlowe; 2. ustalenie struktury kosztów działalności podstawowej według pozycji kalkulacyjnych. W końcu roku saldo konta 500 może wykazywać stan produkcji niezakończonej (w toku). Zobacz serwis: Rachunkowość budżetowa Konto 530 "Koszty działalności pomocniczej" Konto 530 służy do ewidencji kosztów działalności prowadzonej przez komórki jednostki, których głównym celem jest: 1. świadczenie usług, w szczególności usług transportowych, sprzętowych, remontowych, na rzecz innych komórek tej jednostki, w tym na rzecz komórek wykonujących działalność podstawową; 2. wytwarzanie na własne potrzeby jednostki energii oraz materiałów; 3. wykonywanie we własnym zakresie inwestycji; 4. pełnienie innych funkcji pomocniczych (stołówki, domy mieszkalne, obiekty socjalne). Zasady działania konta 530 oraz prowadzenie ewidencji szczegółowej są analogiczne do konta 500. W końcu roku saldo konta wykazuje wartość produkcji niezakończonej (w toku). Konto 550 "Koszty zarządu" Konto 550 służy do ewidencji wyodrębnionych kosztów związanych z zarządzaniem jednostką jako całością (kosztów ogólnoadministracyjnych) oraz kosztów ogólnych dotyczących danej jednostki jako całości (w szczególności utrzymanie terenu, straż przemysłowa i przeciwpożarowa). Na stronie Wn konta 550 ujmuje się koszty proste oraz koszty złożone, w szczególności koszty świadczeń działalności pomocniczej, a także zużycie materiałów, towarów i produktów na potrzeby reprezentacji i reklamy. Na stronie Ma konta 550 ujmuje się przeniesienie kosztów działalności zarządu na konto 490. Do konta 550 może być prowadzona ewidencja szczegółowa umożliwiająca ustalenie struktury kosztów zarządu w sposób ułatwiający ich analizę i kontrolę. Konto 550 nie może wykazywać salda na koniec roku. UWAGA! Rozporządzenie Ministra Finansów z 19 stycznia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej zniosło możliwość korespondencji konta 550 z kontem 640 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”. Konto 580 "Rozliczenie kosztów działalności" Konto 580 służy do porównania kosztu wytworzenia poszczególnych produktów lub ich grup z wartością wytworzonych produktów wyrażoną w cenach ewidencyjnych. Na stronie Wn konta 580 ujmuje się, w korespondencji z odpowiednimi kontami zespołu 5, rzeczywisty koszt wytworzenia produktów, a na stronie Ma - wartość tych produktów w cenach ewidencyjnych, w korespondencji z odpowiednimi kontami zespołu 6 lub 7. Różnica między wartością produktów ustaloną w rzeczywistym koszcie wytworzenia i w cenach ewidencyjnych podlega - jako odchylenie od cen ewidencyjnych produktów - przeniesieniu na konto 620 lub 700. Prowadzenie konta 580 jest zbędne, jeżeli ustalenie rzeczywistego kosztu wytworzenia gotowych produktów nie wymaga jego stosowania. Do konta 580 można nie prowadzić ewidencji szczegółowej. Konto 580 nie może wykazywać salda na koniec roku. Masz wątpliwości? Podyskutuj na Forum. Podstawa prawna: • Rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych praz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej ( nr 128, poz. 861 ze zm.), • Rozporządzenie Ministra Finansów z 19 stycznia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej ( poz. 121). Wynik Finansowy w działalności produkcyjnej w wariancie kalkulacyjnym Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.
WstępKoszt - wyrażonym w pieniądzu lub jego ekwiwalentach zużyciem czynników związanych z prowadzoną działalnością (zasobów) w celuosiągnięcia w bieżącym/przyszłym okresie korzyści dla - każde wykorzystanie (wydatkowanie lub angażowanie) środków pieniężnych bez względu na cel ich - bezekwiwalentne zmniejszenie ≥ KOSZTStosunek pojęciowy - Koszty przedsiębiorstwa są uwarunkowane ponoszonymi wydatkami, ale nie wszystkie wydatki mają czasowy - Powstawanie kosztów może być niezależne w czasie od dokonywanych wyceny - Wycenowe parametry kosztów wywodzą się z cen (stawek, taryf) płaconych w momencie dokonywania kosztów - proces identyfikowania, gromadzenia, przetwarzania, prezentacji i interpretacji informacji o kosztach dladokonywania ocen i decyzji przez użytkowników tych rachunek kosztów - w przypadku gdy wymieniony proces rachunku kosztów powtarza się regularnie, można mówić osystematycznym rachunku kosztów dostarcza informacji zarówno dla potrzeb sporz ą dzenia sprawozdania finansowego, jak te ż podejmowania decyzji w przedsi ę biorstwie
uzyskania przychodw. W wariancie porwnawczym istotne jest ustalenie wyniku finansowego. poprzez porwnanie sumy przychodw ze sprzeday z ogln sum kosztw ich. osignicia. W przypadku wystpienia rnic midzy stanem produktw na koniec. i na pocztek okresu, to ujmuje si je w grupie " Przychody ze sprzeday i zrwnane. Koszt własny sprzedaży, czyli w skrócie KWS (lub COGS z ang. Cost of Goods Sold) odnosi się do kosztów, które są związane bezpośrednio ze sprzedażą produktów. Ten wskaźnik nazywany jest również kosztem sprzedaży. Co zaliczamy do kosztów własnych sprzedaży? Koszt własny sprzedaży nie obejmuje kosztów stałych, których nie można dokładnie powiązać ze sprzedanymi produktami. To, co można zaliczyć do kosztów stałych, zależy od rodzaju przedsiębiorstwa. Inne elementy jako koszt własny sprzedaży może zaliczyć sklep internetowy, a inne przedsiębiorstwo produkcyjne. Przykładowe elementy, które można wliczyć w KWS w przypadku sklepu: Koszty zakupu produktów. Koszt transportu produktów. Prowizje bezpośrednie dla partnerów, sprzedawców. Koszty pakowania i wysyłki towarów do klienta Przykładowe elementy, które można wliczyć w KWS w przypadku fabryki np. samochodów: Koszt produktów niezbędnych do produkcji (np. części samochodowe) Koszty produkcji (zarówno koszty robocizny, jak i koszty użytkowania sprzętu wykorzystywanego do produkcji). W skrócie do KWS możemy zaliczyć tylko te produkty, prowizje, koszty, które bezpośrednio wiążą się ze sprzedażą. Przykładowo, jeżeli inwestujesz reklamę internetową zł, za które uzyskałeś kliknięć na stronę, a 100 kliknięć przełożyło się na realną sprzedaż (pozyskałeś 100 klientów), to jako koszt własny sprzedaży możesz zaliczyć tylko koszt pozyskania tych 100 kliknięć, które faktycznie zaowocowały sprzedażą. Metody obliczania KWS To, w jaki sposób obliczamy koszt własny sprzedaży, w dużej mierze zależy od tego jaką metodę kalkulacji kosztów magazynowych przybierze firma. Są 3 możliwości: Fifo (First in, first out) — firma sprzedaje najpierw najtańsze produkty, przez to wykorzystując tę metodę dochód netto, rośnie z czasem. Lifo (Last in, first out) — firma sprzedaje najpierw produkty, które kosztują więcej. Przez to dochód netto firmy ma tendencję spadkową. Metoda średnich kosztów — do wyceny sprzedawanych towarów wykorzystuje się średnią cenę wszystkich towarów w magazynie. Ma to efekt wygładzający, dzięki temu wskaźnik KWS nie jest zawyżony przez zakupy, które odbiegają mocno od średniej. Co mówi KWS? Wskaźnik KWS ma również znaczenie dla inwestorów, którzy rozważają zakup akcji firmy. Pozwala on ocenić rentowność firmy, jej skuteczność w kontekście zarządzania pracą oraz dostawami w procesie produkcji. Wskaźnik KWS jest rejestrowany jako koszt biznesowy w rachunku zysków i strat. Pozwala oszacować analitykom i inwestorom, czy też menadżerom wyniki firmy. Wyższe koszty własne sprzedaży wiążą się ze spadkiem dochodu. Odpowiednio zarządzając firmą, można podwyższyć te koszty, w celu płacenia mniejszego podatku dochodowego. To jednak oznacza mniejszy zysk dla akcjonariuszy, dlatego też przedsiębiorstwa starają się utrzymać wskaźnik KWS na rozsądnym poziomie. Manipulacje mogą również występować w drugą stronę — w celu obniżenia kosztów własnych sprzedaży i uzyskania wyższego zysku brutto, żeby spółka wyglądała bardziej atrakcyjnie dla inwestorów. Wiele manipulacji można wykryć poprzez analizę sprawozdań finansowych. Warto obserwować czy nie ma narastających zapasów, np. wzrost zapasów jest szybszy niż przychody. Wariant 2 -> RZiS sporządzany w wariancie kalkulacyjnym. Ewidencja kosztów odbywa się w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym, a RZiS sporządzany jest w wariancie kalkulacyjnym, dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Koszty sprzedaży” zostaje przeniesione na konto „Wynik finansowy”. Czytaj także: Ceny transferowe: nowe terminy i stare obowiązki Zgodnie z polskimi przepisami w zakresie cen transferowych oraz Wytycznymi OECD, podmioty realizujące transakcje ze spółkami powiązanymi mogą korzystać z pięciu metod ustalania i weryfikacji cen transferowych. Są to metody: - porównywalnej ceny niekontrolowanej (PCN), - koszt plus, - marży transakcyjnej netto (TNMM), - ceny odprzedaży, - podziału zysku. Polskie przepisy, zarówno obowiązujące do 31 grudnia 2018 r., jak i te, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2019 r., nie obligują podatników do korzystania z ww. metod oraz nie wskazują na ich hierarchię. Natomiast od przyszłego roku przepisy będą wprost dopuszczać stosowanie innych metod, takich jak tzw. szósta metoda (np. techniki wyceny), jeśli odpowiadają one bardziej przedmiotowi i specyfice transakcji. Konieczna jest weryfikacja Podatnik może stosować inną metodę do ustalenia ceny w transakcji, a inną do weryfikacji jej rynkowości poprzez analizę danych porównawczych, co nierzadko ma miejsce w praktyce biznesowej. Rynkowy charakter transakcji weryfikuje się często poprzez porównanie wybranego wskaźnika (np. marży operacyjnej netto) osiąganego przez spółkę na transakcji i porównanie tak skalkulowanego wskaźnika z wynikami analizy porównawczej. Zgodnie z przepisami, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2019 r., w informacji o cenach transferowych (która będzie składana przez podatnika corocznie w miejsce uproszczonego sprawozdania CIT-TP) podatnik będzie zobowiązany przedstawić zarówno wyniki analizy porównawczej, jak i swój wynik na transakcji. Przykład Spółka wynajmuje powierzchnię podmiotowi powiązanemu. Wynagrodzenie zostało ustalone w formie ryczałtu w wysokości 100 zł za m2 powierzchni. Do określenia wynagrodzenia nie została więc wykorzystana żadna ze wskazanych pięciu metod cen transferowych. Natomiast w celu weryfikacji, czy wynagrodzenie zostało ustalone na poziomie rynkowym, spółka przeprowadziła analizę porównawczą w wariancie zewnętrznym, w ramach której metodą marży transakcyjnej netto zweryfikowała rentowność niezależnych podmiotów świadczących usługi najmu. Następnie spółka skalkulowała rentowność osiąganą na transakcji wynajmu powierzchni podmiotowi powiązanemu, biorąc pod uwagę przychody w postaci ryczałtowego czynszu oraz koszty ponoszone w związku z wynajmem. Tak skalkulowaną rentowność spółka porównała z wynikami analizy porównawczej w celu określenia, czy wynagrodzenie zostało ustalone na poziomie rynkowym. Pomimo braku obowiązku korzystania z pięciu wskazanych metod, podatnicy często wykorzystują jedną z nich do ustalenia cen w transakcjach z podmiotami powiązanymi. Jeżeli na skutek kontroli podatkowej ceny transferowe stosowane przez podatnika zostaną uznane za nierynkowe, to organy podatkowe przeprowadzają doszacowanie dochodu podatnika. Wówczas, jeżeli podatnik zastosuje jedną z pięciu metod, to metoda ta, gdy jest odpowiednia, będzie również musiała zostać zastosowana w pierwszej kolejności przez organy podatkowe. Ponadto, zgodnie z przepisami mającymi obowiązywać od 1 stycznia 2019 r., w przypadku wyboru innej metody niż wskazana w ustawie, podatnik musi uzasadnić, że żadna z metod wskazanych w przepisach nie może być zastosowana. Dlatego w artykule przedstawiamy praktyczne aspekty stosowania wskazanych przez ustawodawcę pięciu metod. Przykład Techniki wyceny (tzw. szósta metoda) są często stosowane w branży budowlanej przy zbyciu nieruchomości. Trudno jest znaleźć dane porównawcze dotyczące specyficznych nieruchomości. Różnią się one bowiem przeznaczeniem, lokalizacją, wykończeniem. Każdy z tych czynników może mieć istotny wpływ na cenę. Dlatego w celu określenia ceny nieruchomości najczęściej stosuje się wyceny niezależnych ekspertów. Innym przykładem tzw. szóstej metody jest kalkulacja wynagrodzenia w sposób typowy dla branży przetwórstwa ropy naftowej i gazu. Wynagrodzenie często ustalane jest w tych branżach na podstawie notowań giełdowych produktów podstawowych, a następnie korygowane o koszty transportu czy inne czynniki. Chociaż wyceny takie stosowane są przez podatników od wielu lat, to jednak na gruncie przepisów obowiązujących do 31 stycznia 2018 r. podatnicy nie mieli pewności, że wyceny takie zostaną zaakceptowane przez organy podatkowe. Dlatego wprowadzenie możliwości stosowania tych wycen do przepisów należy ocenić pozytywnie. Metoda PCN Metodą najlepiej oddającą istotę zasady rynkowej tzw. arm's length oraz preferowaną przez organy podatkowe jest metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej. Polega ona na porównaniu cen lub marż ustalonych między podmiotami powiązanymi z cenami lub marżami stosowanymi: - przez ten podmiot z podmiotem niepowiązanym w porównywalnych transakcjach (porównanie wewnętrzne) albo - przez podmioty niezależne w porównywalnych transakcjach (porównanie zewnętrzne). Żeby porównać „jabłko do jabłka" Przy zastosowaniu metody PCN należy dobrze określić cechy przedmiotu transakcji. Na cenę przedmiotu transakcji (produktu lub usługi) na rynku mają bowiem wpływ jego cechy takie jak wygląd, przeznaczenie, jakość, a w przypadku usług - ich zakres (jak zostało wskazane w przepisach). Porównywalność transakcji występuje tylko wtedy, gdy przedmiot transakcji jest taki sam. A gdy różnice w przedmiocie są nieznaczne, a jednocześnie możliwe do oszacowania i zniwelowania poprzez zastosowanie odpowiednich korekt, podatnik może przeprowadzić takie korekty. Konieczne jest jednak wskazanie, jak dana różnica wpływa na cenę transakcji. Przykład Jeśli podmiot sprzedaje spółce zależnej samochody luksusowych marek, a podmiotom niezależnym samochody marek pospolitych, to transakcji tych nie można określić jako porównywalne. Natomiast gdy podmiot sprzedaje na rzecz spółki zależnej oraz podmiotów niezależnych ten sam model samochodów, a różnice występują w wyposażeniu poszczególnych egzemplarzy, wówczas, jeśli poszczególne elementy wyposażenia można wycenić, to możliwe jest dokonanie odpowiedniej korekty. Wolumen ma znaczenie Kolejną praktyczną kwestią, o której często podatnicy zapominają przy stosowaniu metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, to wolumen transakcji. Zgodnie z punktem Wytycznych OECD, transakcje wyceniane metodą PCN powinny mieć porównywalny wolumen. W praktyce, wartość wolumenu transakcji handlowych (w szczególności transakcji towarowych) wiąże się bezpośrednio z poziomem stosowanych cen jednostkowych i wpływa na politykę rabatową. Dlatego, co do zasady, im większy wolumen, tym ceny jednostkowe są niższe. Przykład W przypadku, gdy podmiot świadczy usługi magazynowe w 90 proc. na rzecz podmiotów powiązanych, a w 10 proc. na rzecz podmiotów niepowiązanych, to często niewłaściwe jest porównanie tych transakcji. Ceny dla podmiotów powiązanych mogą zawierać rabaty ze względu na wyższą skalę i być odpowiednio niższe. Dane liczbowe są ważne W przypadku transakcji, dla których metoda PCN została wskazana jako metoda ustalania czy weryfikacji cen w transakcjach z podmiotem powiązanym, podatnik może spodziewać się tego, że w trakcie ewentualnej kontroli podatkowej w zakresie cen transferowych zostanie poproszony przez organy podatkowe o dostarczenie danych liczbowych pozwalających na porównanie cen lub marż stosowanych w transakcjach pomiędzy podmiotami niezależnymi z cenami lub marżami stosowanymi w ramach grupy. Ponadto, podatnicy, którzy byli zobowiązani do złożenia sprawozdania CIT-TP, w jednej z kolumn musieli wskazać, czy dana transakcja realizowana była wyłącznie z podmiotem powiązanym. W związku z tym, jeżeli podatnik przecząco odpowiedział na to pytanie, to organy podatkowe podczas kontroli mogą poprosić o wskazanie przyczyn niezastosowania metody PCN przy ustalaniu cen. Stąd w przypadku stosowania metody PCN warto przygotować dane liczbowe udowadniające rynkowość cen lub marż stosowanych dla podmiotów powiązanych oraz niezależnych na potrzeby ewentualnej kontroli w zakresie cen transferowych. W przepisach z zakresu cen transferowych nie wskazano jak obszerny powinien być zbiór danych porównawczych. Jednak dobrą praktyką jest wyselekcjonowanie danych o jak największym stopniu porównywalności, natomiast liczebność próby ma znaczenie drugorzędne. Natomiast w sytuacji, gdy dysponujemy wewnętrznymi danymi porównawczymi, jednak po ich analizie okazało się, że niemożliwe jest zastosowanie metody PCN, wówczas warto przygotować argumenty potwierdzające brak możliwości zastosowania tej metody. Ponadto, zgodnie z przepisami, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2019 r., w ramach analizy porównawczej obowiązkowym etapem będzie weryfikacja, czy możliwe jest zastosowanie metody PCN. Koszt plus... Do metod odkosztowych, wykorzystywanych do ustalenia wynagrodzenia w transakcjach wewnątrzgrupowych oraz weryfikacji jego rynkowego charakteru, zalicza się metodę koszt plus oraz metodę marży transakcyjnej netto. Metoda koszt plus polega na ustaleniu ceny na podstawie bazy kosztowej powiększonej o narzut zysku. ...i metoda marży transakcyjnej netto Z kolei metoda marży transakcyjnej netto polega na określeniu wskaźnika finansowego, odzwierciedlającego relację zysku netto, jaki uzyskuje podmiot powiązany w transakcji kontrolowanej, do odpowiedniej bazy. W obu metodach (jeżeli w metodzie marży transakcyjnej netto wybierzemy wskaźnik oparty o koszty) do bazy kosztowej zalicza się sumę kosztów pośrednich i bezpośrednich, które wiążą się z nabyciem lub wytworzeniem przedmiotu transakcji. Zasadniczą różnicą pomiędzy metodą koszt plus i TNMM jest to, że w metodzie marży transakcyjnej netto w bazie kosztowej znajdują się także koszty ogólnego zarządu, tj. koszty związane z zarządzaniem przedsiębiorstwem jako całością, takie jak koszty zarządu czy utrzymania jednostek organizacyjnych o charakterze ogólnozakładowym. W jaki sposób sprawdzić rynkowość Wysokość wybranego wskaźnika porównywana jest ze wskaźnikiem realizowanym przez inne podmioty niepowiązane, które można uznać za porównywalne. Aby zweryfikować ceny transferowe metodą koszt plus, podmioty wyselekcjonowane jako porównywalne powinny prowadzić księgi rachunkowe w wariancie kalkulacyjnym i ewidencjonować koszty w układzie rodzajowym, co umożliwia wyłączenie kosztów ogólnego zarządu z bazy kosztowej. Jednak z uwagi na to, że niewiele podmiotów prezentuje dane finansowe w wariancie kalkulacyjnym, przy weryfikacji cen transferowych powszechnie stosowaną metodą jest metoda marży transakcyjnej netto. Dane finansowe podmiotów, które pochodzą ze specjalistycznych baz danych, najczęściej nie pozwalają bowiem na wyodrębnienie kosztów ogólnego zarządu. Metoda koszt plus często w praktyce wykorzystywana jest do ustalenia wynagrodzenia w transakcjach wewnątrzgrupowych, którego rynkowość jest następnie weryfikowana przy użyciu metody marży transakcyjnej netto. Dlatego bardzo istotne jest, aby pamiętać o alokowaniu części kosztów ogólnego zarządu do bazy kosztowej, jeżeli porównujemy wyniki analizy porównawczej, przeprowadzonej przy użyciu metody marży transakcyjnej netto, ze wskaźnikami stosowanymi w grupie. Ważne jest, aby z wynikiem analizy porównawczej porównać nie tyle wysokość stosowanego narzutu, co wskaźnik skalkulowany na podstawie analogicznej bazy kosztowej, tj. uwzględniającej koszty ogólnego zarządu. Do wyników analizy porównawczej przy wykorzystaniu metody TNMM porównujemy, co do zasady, nie wskaźnik dodawany do bazy kosztowej czy rentowność podatnika na całej jego działalności, ale jedynie wskaźnik skalkulowany na analizowanej transakcji. Natomiast przy weryfikacji metodą koszt plus porównuje się wskaźnik dodawany do bazy kosztowej. Koszty ogólnego zarządu najczęściej alokuje się przy wykorzystaniu klucza przychodowego, jednak nie zawsze będzie to właściwy klucz alokacji. Dlatego każdorazowo należy ocenić specyfikę transakcji w celu wyboru najodpowiedniejszego klucza. Wyznaczony w ramach analizy wskaźnik podatnik powinien porównać ze swoją rentownością (lub kontrahenta powiązanego, w zależności od wyboru strony testowanej) osiąganą wyłącznie w konkretnej transakcji realizowanej z podmiotem powiązanym. Ważne jest, aby rentowność odnieść do tej samej bazy. Przykład Spółka sprzedaje garnki i porcelanę oraz świadczy usługi zdobienia porcelany na rzecz podmiotów powiązanych. Transakcje sprzedaży garnków oraz porcelany zostały uznane za jednorodne zgodnie z przepisami o cenach transferowych, a cena została zweryfikowana w ramach jednej analizy porównawczej. W celu ustalenia ceny garnków i porcelany wykorzystano metodę koszt plus, przy czym do bazy kosztowej w przypadku garnków dodawany jest narzut w wysokości 8 proc., a w przypadku porcelany w wysokości 12 proc. Natomiast do przeprowadzenia analizy porównawczej wykorzystano marżę transakcyjną netto. Chociaż właściwszą metodą weryfikacji wydawałaby się metoda koszt plus, to jednak dane zewnętrzne umożliwiające weryfikację tą metodą nie były dla spółki dostępne. W konsekwencji, wyniki analizy porównawczej stanowią wskaźniki rentowności podmiotów niezależnych kalkulowane na podstawie bazy kosztowej uwzględniającej koszty ogólnego zarządu. Dlatego, w celu porównania wyników transakcji z wynikami analizy porównawczej, należy skalkulować rentowność łącznie dla sprzedaży garnków oraz porcelany. Cena odprzedaży Metoda ceny odprzedaży polega na kalkulacji ceny zakupu towaru lub usługi od podmiotu powiązanego poprzez obniżenie o marżę ceny sprzedaży tego towaru lub tej usługi podmiotowi niepowiązanemu. Marża ta powinna zapewnić podmiotowi dokonującemu sprzedaży do podmiotu niepowiązanego pokrycie kosztów związanych z tą sprzedażą oraz osiągnięcie odpowiedniego poziomu zysku. Metoda ta może być stosowana jedynie w sytuacji, gdy podmiot nabywa od podmiotu powiązanego towar lub usługę, którą następnie odprzedaje podmiotom niepowiązanym. Istotne jest, aby pośrednik nie powiększał wartości towaru, a otoczenie ekonomiczne transakcji było stabilne. Jednak podobnie jak w przypadku metody koszt plus, trudno jest zweryfikować ceny transferowe przy wykorzystaniu tej metody. W praktyce z zakresu cen transferowych w takim przypadku najczęściej przechodzi się do weryfikacji przy wykorzystaniu opisanej wcześniej metody marży transakcyjnej netto. Podział zysków Metoda podziału zysków polega na określeniu łącznych zysków, jakie w związku z daną transakcją lub transakcjami osiągnęły podmioty powiązane, oraz przeprowadzeniu odpowiedniego podziału tych zysków pomiędzy strony transakcji. Jest to najbardziej skomplikowana metoda, która znajdzie zastosowanie w niewielu przypadkach. Ustalenie cen tą metodą jest możliwe wówczas, gdy wkład każdej ze stron transakcji jest podobny i nie jest możliwe określenie, który z podmiotów pełni funkcje prostsze, które łatwiej wycenić. Metoda ta znajdzie więc zastosowanie do transakcji, które mają charakter zintegrowany, a rozdzielenie profili funkcjonalnych podmiotów realizujących transakcję jest niemożliwe. Ocena możliwości zastosowania tej metody charakteryzuje się dużym subiektywizmem. Analiza podziału zysków dotyczy obu stron transakcji, przy uwzględnieniu wszelkich angażowanych funkcji i aktywów. ? Podstawa prawna: ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 395 ze zm.) art. 25 i art. 25a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz rozdział 4b tej ustawy, który wejdzie w życie 1 stycznia 2019 r. (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1509 ze zm.) art. 9a i art. 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz rozdział 1a tej ustawy, który wejdzie w życie 1 stycznia 2019 r. (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1036 ze zm.) rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 12 września 2017 r. w sprawie informacji zawartych w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU z 2017 r. Wytyczne OECD w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw międzynarodowych oraz administracji podatkowych (OECD Transfer pricing guidelines for multinational enterprises and tax administrations, 2017) Ewa Dziedzic jest starszym konsultantem w Zespole Cen Transferowych w MDDP Ewa Tomczyk starszy konsultant w Zespole Cen Transferowych w MDDP Temat metod cen transferowych doczekał się wielu teoretycznych publikacji, jednak mimo to podatnicy napotykają wiele praktycznych trudności podczas ich stosowania. Być może częściowo się to zmieni, gdyż nowe przepisy w zakresie cen transferowych uprościły i doprecyzowały definicje poszczególnych metod, w szczególności wskazały, w jakim przypadku dana metoda może być stosowana. Podmioty zobowiązane do przeprowadzenia analizy porównawczej powinny pamiętać o tym, że metoda stosowana w niej nie zawsze będzie taka sama jak metoda ustalenia ceny transferowej. Dlatego należy uwzględnić różnice przy porównywaniu wyników transakcji z wynikami analizy porównawczej. Ponadto, podatnicy powinni mieć na uwadze, że informacje złożone w ramach sprawozdania CIT-TP będą podlegały weryfikacji organów. Przykładowo, jeśli podmiot wskazał w formularzu, że realizuje określone transakcje również z podmiotami niepowiązanymi, to może liczyć się z dodatkowymi pytaniami organów o powód niezastosowania metody PCN. W takiej sytuacji warto przygotować argumenty potwierdzające brak możliwości zastosowania tej metody. Natomiast w informacji o cenach transferowych (TP-R), która od 1 stycznia 2019 r. zastąpi formularz CIT-TP, konieczne będzie wskazanie zarówno metody ustalenia ceny transferowej, jak i metody weryfikacji jej rynkowego charakteru. W celu uniknięcia najczęściej popełnianych błędów, warto dokładnie przeanalizować sposób, w jaki są ustalane ceny transferowe i przygotować się na pytania w zakresie metody ustalania i weryfikacji cen w przypadku kontroli podatkowej.
Objaśnienia uwzględniają rekomendacje Forum Cen Transferowych z 28 września 2021 r. dotyczące opisu metody koszt plus oraz uwagi zgłoszone w ramach przeprowadzonych konsultacji podatkowych. Objaśnienia podatkowe z 29 września 2023 r. w zakresie cen transferowych nr 6 - Metoda koszt plus (fragment) A. Zasady użycia metody koszt plus. A.1.
Koszty w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym i wybór wariantu rachunku zysków i strat Przedsiębiorstwo, które sporządza rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, ma obowiązek przedstawić w informacji dodatkowej dane o poniesionych kosztach według rodzaju. Dlatego jeśli jednostki nie zdecydują się prowadzić ewidencji w układzie rodzajowym i wybiorą jedynie układ kalkulacyjny (zespół 5 w planie kont), wskazane jest prowadzenie stosownej ewidencji analitycznej. Jak prowadzić ewidencję kosztów w obydwóch zespołach kosztowych? Innym rozwiązaniem, z którego może skorzystać przedsiębiorstwo, jest prowadzenie ewidencji równocześnie w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym. System taki określa się jako ewidencję rodzajowo-kalkulacyjną...(...)
A: w sprawozdaniu finansowym składanym przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, a więc zgodnie z Załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości: – w pozycji Pozostałe przychody operacyjne jako Inne przychody operacyjne (w wariancie kalkulacyjnym w pozycji G.IV., w wariancie porównawczym w pozycji D.IV.);
Rachunek zysków i strat skonstruowany jest w taki sposób, że pokazuje po kolei elementy wpływające na wynik finansowy przedsiębiorstwa. Można powiedzieć, że w pewnym sensie elementy tworzące wynik finansowy ustawione są w kolejności od najbliżej związanych z bezpośrednią działalnością przedsiębiorstwa do tych najbardziej od niej odległych. Wariant kalkulacyjny rachunku zysków i strat pokażemy opisując jak po kolei przedstawione są w nim wyniki na różnych rodzajach działalności. Zysk/strata brutto ze sprzedaży Pozycja „Zysk/strata brutto ze sprzedaży” pokazuje wynik, jaki spółka wypracowała, jeśli weźmie się pod uwagę jedynie przychody i koszty związane bezpośrednio z jej podstawową działalnością. Pozycja ta powstaje jako różnica dwóch wielkości: Przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (dla firmy usługowej będą to przychody ze sprzedaży usług) - W tej pozycji wykazuje się wszystkie przychody z sprzedaży związane z podstawową działalnością przedsiębiorstwa. Wyodrębnia się tu dwie podstawowe grupy przychodów: przychody ze sprzedaży produktów i usług przychody ze sprzedaży towarów i materiałów Różnica między powyższymi pozycjami jest taka, że pierwsza pokazuje przychody z dóbr wytworzonych przez spółkę, druga natomiast przychody z działalności handlowej, polegającej na kupnie i następnie odsprzedaży materiałów lub towarów po innej cenie. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów - Pozycja ta pokazuje ile kosztowało wytworzenie lub zakup wszystkich sprzedanych przez przedsiębiorstwo dóbr. Ważnym jest aby pamiętać, że zalicza się tu jedynie koszty bezpośrednio związane z wytworzeniem sprzedanej produkcji lub kosztem zakupu sprzedanych towarów. Będą się tu więc zaliczały koszty zużytych materiałów i energii, wynagrodzenie pracowników produkcyjnych, koszty renowacji maszyn itp. Znów, odpowiednio do rozbicia przychodów, koszty podzielone są w sprawozdaniu na: Koszt wytworzenia sprzedanych produktów (usług) Wartość sprzedanych towarów i materiałów Wydzielenie tych dwóch wartości pozwala na ustalenie osbno wyniku na sprzedaży produktów oraz wyniku na sprzedaży towarów i materiałów. Każdy jednak wie, że żadna firma nie może działać bez choć odrobiny administracji. Nie da się produkować, ani świadczyć usług bez zamawiania materiałów, księgowania, przyjmowania zleceń, reklamy i innych działalności nie związanych bezpośrednio z procesem produkcyjnym. Każda firma musi więc, oprócz produkcyjnych, ponosić inne rodzaje kosztów związanych z uzyskaniem przychodów. Opisana powyżej pozycja rachunku wyników nazywana jest przychodem brutto właśnie dlatego, że nie uwzględnia kosztów nie produkcyjnych, a związanych ze sprzedażą. Zysk/strata netto na sprzedaży Aby uzyskać „wynik netto na sprzedaży” od „zysku/straty brutto na sprzedaży” należy odjąć: Koszty sprzedaży - Są to koszty sprzedaży wyrobów gotowych, czyli dodatkowe koszty związane z samym procesem sprzedawania dóbr. Będą to np. koszty utrzymania sieci handlowej, koszty opakowań bezzwrotnych, załadunku, wyładunku, przewozu, reklamy, koszty udziału w targach itp. Koszty ogólnego zarządu - Są to koszty związane z organizacyjnym utrzymaniem przedsiębiorstwa oraz ogólną organizacją produkcji jako całości. Do tych kosztów zalicza się dwie następujące grupy kosztów: Koszty administracyjno-gospodarcze - związane z utrzymaniem zarządu przedsiębiorstwa, takie jak płace pracowników administracji czy koszty biurowe. Koszty ogólno-produkcyjne - czyli takie, których nie da się przypisać bezpośrednio poszczególnym wydziałom. Będą to na przykład koszty utrzymania całego przedsiębiorstwa, takie jak koszty ochrony, koszty sprzątania otoczenia fabryki oraz wszystkie inne koszty produkcji , których przypisanie do konkretnych produktów jest niemożliwe gdyż są one ponoszone ogólnie dla całej fabryki. Odjąwszy koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu od wyniku brutto na sprzedaży, uzyskujemy wynik netto na sprzedaży, który informuje nas o tym jaki wynik osiągnęło dane przedsiębiorstwo na działalności podstawowej, gdy weźmie się pod uwagę wszystkie koszty niezbędne do wyprodukowania dóbr i ich sprzedaży Zysk/strata z działalności operacyjnej Przedsiębiorstwo oprócz wytwarzania i sprzedawania produktów lub usług, podejmuje wiele innych działalności oraz podlega różnym zdarzeniom gospodarczym, które wpływają na ostateczny wynik finansowy. Takie koszty i przychody wynikają na przykład z faktu, że firma sprzedaje zużyte maszyny, że angażuje się w działalność socjalną, że może podarować różne dobra lub otrzymać darowizny. Dodatkowe koszty mogą być poniesione z powodu nie otrzymania zapłaty za sprzedane towary itp. Takie przychody i koszty, niezwiązane bezpośrednio z podstawową działalnością przedsiębiorstwa, nazywamy kosztami i przychodami operacyjnymi. Szerszą ich listę zamieszczamy poniżej. Dopiero po ich uwzględnieniu, spółka może zobaczyć jaki osiągnęła wynik w danym roku, po włączeniu w kalkulację działalności nieprodukcyjnej. Pozostałe przychody operacyjne - przychody związane jedynie pośrednio z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa. W szczególności wymienia się tu: działalność socjalną; zbycie środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także przychody wynikające z utrzymywania i zbycia nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych, zaliczanych do inwestycji; odpisanie zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów; rozwiązywanie rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi; odpisy aktualizujące wartość aktywów oraz ich korekty, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe; otrzymane odszkodowania kary i grzywny - jeżeli spółka otrzyma odszkodowanie, lub inny podmiot zapłaci grzywnę naszej spółce lub inną karę związaną na przykład z zerwaniem kontraktu, spółka wykaże taką kwotę jako przychód; otrzymanie nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, aktywów, w tym także środków pieniężnych na cele inne niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych. Pozostałe koszty operacyjne - koszty związane jedynie pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Są one „odbiciem” przychodów operacyjnych: koszty prowadzonej działalności socjalnej; wartość netto sprzedawanych lub likwidowanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - gdy spółka sprzedaje środek trwały, z jednej strony notuje przychód, ale z drugiej musi oddać środek trwały, który w jej księgach posiada jeszcze jakąś wartość; spisanie przedawnionych, umorzonych lub nieściągalnych należności w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych; utworzenie rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi; odpisy aktualizujące wartość środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, zapasów i należności; zapłacone kary, grzywny i odszkodowania; przekazane darowizny. Zysk z działalności gospodarczej Zysk z działalności gospodarczej powstaje po uwzględnieniu: Przychodów finansowych - Jeśli przedsiębiorstwo udzieli pożyczki innym przedsiębiorstwom, może oczekiwać przychodów w postaci odsetek od pożyczki. Przychodem finansowym są również otrzymane dywidendy lub zyski z tytułu różnic kursowych. Kosztów finansowych - Większość przedsiębiorstw ponosi bowiem różne koszty finansowe, takie jak koszty odsetek od kredytów, bądź też koszty związane z niekorzystnymi zmianami kursów walut Zysk z działalności gospodarczej pokazuje jaki wynik osiągnęła spółka przy pomocy wszystkich pozycji, na które ma wpływ Zysk (strata) brutto Istnieją jednak zdarzenia, na które firma nie ma wpływu, a które mogą wywołać znaczne straty, lub też rzadziej zyski. Zdarzeniami takimi będą wszelkiego rodzaju zdarzenia losowe, przykładowo pożary czy powodzie. Zdarzenia te są wyodrębnione w sprawozdaniu finansowym pod pozycją: wynik zdarzeń nadzwyczajnych. Dopiero po ich uwzględnieniu otrzymujemy wynik brutto jaki spółka wypracowała w ciągu roku. Zysk (strata) netto Od zysku brutto odejmujemy jeszcze podatki oraz pozostałe obowiązkowe obciążenia zysku i otrzymujemy zysk netto, którym spółka może dysponować, przeznaczając go na wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy lub inwestycje i rozwój firmy. Co istotne, jednostki sporządzające rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, w dodatkowych informacjach i objaśnieniach w części dotyczącej rachunku zysków i strat powinny wykazać dane o kosztach wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz o kosztach rodzajowych, tj. amortyzacji, zużyciu materiałów i energii, usługach KSIĘGI W FIRMIE Rachunek kosztów Pozycje kosztów w wariancie kalkulacyjnym Jaki powinien być rachunek kosztów, aby sprostał wymaganiom zawartym w art. 28 ust. 3 ustawy o rachunkowości ? Jak mierzyć, dokumentować, rejestrować oraz przetwarzać koszty, aby zapewnić prawidłową ich prezentację w rachunku zysków i strat oraz wycenę produktów w bilansie? Na te pytania staramy się odpowiedzieć w naszym cyklu "Naucz się liczyć koszty". W poprzednich tygodniach pisaliśmy o kosztach w takim układzie, w jakim wymaga tego rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym. Dziś omówimy pozycje kosztów w takim układzie, w jakim wymaga tego rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym. Przy sporządzaniu rachunku zysków i strat w wersji kalkulacyjnej niezbędna jest informacja o: kosztach wytworzenia sprzedanych produktów, kosztach sprzedaży, kosztach ogólnego zarządu. Aby uzyskać informację o kosztach produktów wytworzonych i sprzedanych*) w okresie objętym sprawozdaniem, trzeba ustalić wysokość kosztów poniesionych w procesie produkcji wyrobów lub świadczenia usług, a następnie - koszt jednostki produktu. Przy ustalaniu kosztów wytworzenia produktów uwzględnia ... Dostęp do treści jest płatny. Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną. Ponad milion tekstów w jednym miejscu. Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej" ZamówUnikalna oferta Przypomnę tutaj, że rachunek zysków i strat może być sporządzany na dwa sposoby: w wariancie porównawczym oraz w wariancie kalkulacyjnym. W jednostkach innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji na wynik finansowy netto składają się: wynik działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów i W jakich Social Media najlepiej się reklamować? blogfinance24 - 20 września 2021 0 Wielu początkujących twórców, którzy pragną pokazać światu swój produkt, zastanawia się nad tym, w jakim miejscu najlepiej pokusić się o reklamę. Obecnie większość wybiera internetowe formy promocji, z uwagi na szerokie grono odbiorców, a także szybkość przekazu informacji. Social Media – internetowa kopalnia talentów Social Media... Czytaj więcej
zespół 4 - koszty według rodzaju i ich rozliczenie, zespół 5 - koszty w układzie kalkulacyjnym i ich rozliczenie, konta 60-62 - produkty gotowe i w toku produkcji w kosztach rzeczywistych, konta 641 i 646 - rozliczenia międzyokresowe kosztów działalności, konta 316 i 336 - koszty zakupu zapasów towarów i materiałów,
W artykule omawiam rozliczenia międzyokresowe bierne. Jeżeli poza RMK biernymi interesują Cię również RMK czynne, możesz pobrać darmowy ebook oraz kalkulator w Excelu. Kalkulator wyliczy i zaksięguje za Ciebie rozliczenia międzyokresowe czynne, w zależności od przyjętej ewidencji kosztów. Przechodzę do pobrania ebooka i kalkulatora. Spis treści: Rozliczenia międzyokresowe bierne w prawie bilansowymRozliczenia międzyokresowe bierne, a zasady rachunkowościEwidencja rozliczeń międzyokresowych Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespole Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespole Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespołach 4 i 5RMK bierne – uproszczenia dla jednostek miro i małychRozliczenia międzyokresowe bierne, a prawo podatkowe Rozliczenia międzyokresowe bierne w prawie bilansowym Podział RMK biernych Bierne rozliczenia międzyokresowe możemy podzielić na: 1) RMK bierne będące jednocześnie rezerwami,2) Pozostałe RMK bierne (niebędące rezerwami), tj. a) koszty wykonania niezakończonych umów o usługi, w tym budowlane oraz b) zobowiązania wynikające z przyjętych przez jednostkę niefakturowanych dostaw i usług. W punkcie 1 mowa jest o tych RMK biernych, które są jednocześnie rezerwami związanymi bezpośrednio z działalnością operacyjną, a więc z wytwarzaniem, sprzedażą (handlem) i fazą posprzedażną, a także ogólnym zarządem. Rezerwy z kolei, to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. I to te rozliczenia bierną są przedmiotem tego artykułu. Rozliczenia międzyokresowe bierne wymienione w punkcie 2a są przedmiotem Krajowego Standardu Rachunkowości nr 3, a wymienione w punkcie 2b to zobowiązania wykazywane w bilansie pod pozycją zobowiązań z tytułu dostaw i usług i to także wtedy, gdy ustalenie przez jednostkę dokładnej ilości i/lub ceny dostawy/usługi może wymagać szacunków. RMK bierne, a rezerwy W tym miejscu warto wskazać jeszcze różnicę pomiędzy RMK biernymi będącymi rezerwami, a rezerwami. Rezerwy dzielimy na 2 rodzaje: 1) rozliczenia międzyokresowe bierne, które dotyczą podstawowej działalności operacyjnej jednostki (np. rezerwa na naprawy gwarancyjne, rezerwa na odprawy emerytalne) oraz2) rezerwy klasyczne, które dotyczą pozostałej działalności operacyjnej oraz działalności finansowej jednostki (rezerwa na koszty postępowania sądowego, rezerwa na udzielone poręczenia, w których ryzyko wypłaty jest prawdopodobne). RMK bierne w ustawie o rachunkowości Zgodnie z ustawą o rachunkowości biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dokonuje się w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających w szczególności: 1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez jej kontrahentów, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny, 2) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku (w bilansie wykazane jako rezerwy na zobowiązania). Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych. RMK bierne przedstawia się w ujęciu długoterminowym (powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego) oraz w ujęciu krótkoterminowym (poniżej 12 miesięcy od dnia bilansowego). Rozliczenia międzyokresowe bierne, a zasady rachunkowości Konieczność tworzenia rozliczeń międzyokresowych wynika przede wszystkim z: 1) zasady memoriału oraz 2) zasady współmierności przychodów i kosztów. Zasada memoriału Zasada memoriału nakazuje (w odniesieniu do RMK biernych) ujęcie wszystkich kosztów w roku obrotowym, którego te koszty dotyczą. Dlatego tworząc, np. rezerwę na naprawy gwarancyjne (która zaliczana jest do rozliczeń międzyokresowych biernych), koszty, zgodnie z prawem bilansowym, uwzględniamy w roku sprzedaży towarów czy produktów, a nie w roku, w którym te naprawy faktycznie zostaną dokonane, a koszty poniesione. Przykład W roku 20XX sprzedano produkty o wartości zł. Jednostka szacuje, że średnio 2% sprzedanych produktów podlega reklamacjom w ramach udzielonych gwarancji na okres 12 miesięcy. W roku 20XX+1 poniesiono koszty napraw gwarancyjnych w wysokości zł netto (23% VAT). Zgodnie z zasadą memoriału, rezerwę na naprawy gwarancyjne tworzymy już w roku 20XX na podstawie wartości szacunkowych, gdyż koszty te są związane z osiągniętym przychodem w roku 20XX. Wysokość rezerwy na naprawy gwarancyjne możemy obliczyć jako wartość sprzedaży przemnożoną przez szacowany procent dokonywanych zwrotów (sposób obliczania rezerw powinien zostać uwzględniony w polityce rachunkowości jednostki). W przytoczonym przykładzie rezerwa na naprawy gwarancyjne odniesiona w koszty wyniesie: zł * 2% = zł. Rok 20XX: koszty -> zł Rok 20XX+1: wykorzystanie rezerwy na zł + koszty (nadwyżka) -> zł Zasada współmierności przychodów i kosztów Zasada współmierności przychodów i kosztów nakazuje (w odniesieniu do RMK biernych) ujmowanie w pasywach tych kosztów, które przypadają na bieżący okres sprawozdawczy, ale nie zostały jeszcze poniesione. Dlatego tworząc, np. rezerwę na naprawy gwarancyjne (która zaliczana jest do rozliczeń międzyokresowych biernych), zawiązujemy ją i wykazujemy w pasywach bilansu w roku sprzedaży towarów czy produktów, a nie w roku, w którym te naprawy faktycznie zostaną dokonane, a koszty poniesione. Przykład (Ten sam przykład co powyżej) W roku 20XX sprzedano produkty o wartości zł. Jednostka szacuje, że średnio 2% sprzedanych produktów podlega reklamacjom w ramach udzielonych gwarancji na okres 12 miesięcy. W roku 20XX+1 poniesiono koszty napraw gwarancyjnych w wysokości zł netto (23% VAT). Zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów jednostka już w roku 20XX powinna utworzyć rezerwę na naprawy gwarancyjne i wykazać ją w pasywach bilansu, gdyż koszty dotyczą roku 20XX, mimo iż ich poniesienie przypada na rok 20XX+1. W przytoczonym przykładzie rezerwa na naprawy gwarancyjne odniesiona w pasywa bilansu wyniesie: zł * 2% = zł. Rok 20XX: pasywa-> zł Rok 20XX+1: wykorzystanie rezerwy na zł: pasywa -> 0 zł Ewidencja rozliczeń międzyokresowych biernych Rozliczenia międzyokresowe bierne – metody ewidencji Czas na to, co wszyscy lubią najbardziej, czyli przykłady księgowania. Rozliczenia międzyokresowe bierne można księgować w różny sposób. Zależy to od przyjętej ewidencji kosztów (tylko 4, tylko 5 bądź na 4 i 5) oraz od stosowania (lub niestosowania) uproszczeń. Naturalnie należy pamiętać, że wybór odpowiedniej metody, kierownik jednostki zapisuje w polityce rachunkowości, a wybraną metodę należy stosować przez cały rok obrotowy (zgodnie z zasadą ciągłości). Możemy wyodrębnić ewidencję RMK biernych: 1) przy ewidencji kosztów w zespole 4,2) przy ewidencji kosztów w zespole 5,3) przy ewidencji kosztów w zespołach 4 i 5, Przeanalizujemy ewidencję przytoczonego wcześniej przykładu w zależności od zastosowanej metody oraz wpływ tej metody na bilans, oraz rachunek zysków i strat. Przykład W roku 20XX sprzedano produkty o wartości zł. Jednostka szacuje, że średnio 2% sprzedanych produktów podlega reklamacjom w ramach udzielonych gwarancji na okres 12 miesięcy. W roku 20XX+1 poniesiono koszty napraw gwarancyjnych w wysokości zł netto (23% VAT). Podzielmy go na następujące operacje gospodarcze: 1) 20XX: Utworzono rezerwę na naprawy gwarancyjne (rozliczenia międzyokresowe bierne): zł * 2% = zł 2) 20XX+1: Otrzymano fakturę potwierdzającą poniesienie kosztów napraw (usługa obca):netto: zł, VAT: zł, brutto: zł Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespole 4 Standardowe księgowanie RMK biernych wyłącznie w zespole 4, zakłada jednoczesne stosowanie konta „490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych”. Taka forma ewidencji będzie miała wpływ na zmianę stanu produktów w wariancie porównawczym rachunku zysków i strat. 1) 20XX: Utworzono rezerwę na naprawy gwarancyjne (rozliczenia międzyokresowe bierne): zł * 2% = zł Wn „490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych” „Rozliczenia międzyokresowe bierne” Ewidencja kosztów odbywa się wyłącznie w układzie rodzajowym. Dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Rozliczenie kosztów rodzajowych” przenosimy na konto „Wynik finansowy”. W rachunku zysków i strat zauważymy wpływ tej operacji na zmianę stanu produktów za pomocą konta „Rozliczenie kosztów rodzajowych”. Zmianę stanu produktów wykazujemy w przychodach ze znakiem „-”, czyli pojawi się strata. W pasywach zobaczymy z kolei zwiększenie pozycji „Rezerwy na zobowiązania”. 2) 20XX+1: Otrzymano fakturę potwierdzającą poniesienie kosztów napraw (usługa obca):netto: zł, VAT: zł, brutto: zł Wn „4 – Usługi obce” Wn „VAT naliczony” „Rozrachunki z dostawcami” 3) 20XX+1: Rozliczono rezerwę (wykorzystana rezerwa zł)Wn „Rozliczenia międzyokresowe bierne” „490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych” Ewidencja kosztów odbywa się wyłącznie w układzie rodzajowym. Dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konta „Rozliczenie kosztów rodzajowych” oraz „Usługi obce” są przenoszone na konto „Wynik finansowy”. Realnie poniesione koszty w roku 20XX+1 były większe niż przyjęty w roku 20XX szacunek. Rozwiązanie niedoszacowanego RMK biernego wpłynie na wynik finansowy jednostki w kwocie tego niedoszacowania. W rachunku zysków i strat zobaczymy z jednej strony koszty działalności operacyjnej w kwocie poniesionego kosztu ( z drugiej strony zmianę stanu produktów w kwocie wykorzystanej rezerwy ( W związku z tym na wyniku finansowym pojawi się strata w wysokości zł (kwota niedoszacowanej rezerwy z poprzedniego roku). Jednocześnie z bilansu znikną rezerwy (pasywa 0 zł). Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespole 4 – bez wpływu na zmianę stanu produktów Powyższa metoda zakłada, że jednostka prowadząca ewidencję kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym stosuje konto „490”. Jednak w praktyce, wiele programów księgowych przy otwieraniu nowego roku czy zakładaniu nowej firmy, daje jednostce wybór, czy ewidencja wyłącznie na 4 będzie odbywała się z udziałem konta 490, czy bez jego udziału. Jeżeli wybierzemy brak konta 490, to w jaki sposób powinniśmy tworzyć rozliczenia międzyokresowe bierne? Moim zdaniem efekt w RZiS oraz w bilansie powinien zostać niezachwiany. Żeby to osiągnąć, można zastosować następującą ewidencję: 1) 20XX: Utworzono rezerwę na naprawy gwarancyjne (rozliczenia międzyokresowe bierne) zł * 2% = zł Wn „4 – Usługi obce” „Rozliczenia międzyokresowe bierne” 2) 20XX+1: Otrzymano fakturę potwierdzającą poniesienie kosztów napraw (usługa obca):netto: zł, VAT: zł, brutto: zł Wn ” Rozliczenia międzyokresowe bierne” Wn „VAT naliczony” „Rozrachunki z dostawcami” 3) 20XX+1: Doksięgowanie poniesionego kosztuWn „4 – Uslugi obce” „Rozliczenia międzyokresowe bierne” Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespole 5 1) 20XX: Utworzono rezerwę na naprawy gwarancyjne (rozliczenia międzyokresowe bierne) zł * 2% = zł Wn „5 – Koszty sprzedaży” „Rozliczenia międzyokresowe bierne” Ewidencja kosztów odbywa się wyłącznie w układzie kalkulacyjnym, dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Koszty sprzedaży” zostaje przeniesione na konto „Wynik finansowy”. Koszty napraw gwarancyjnych zostaną wykazane w rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym jako koszty sprzedaży oraz w bilansie jako zwiększenie pasywów (rezerwy na zobowiązania). 2) 20XX+1: Otrzymano fakturę potwierdzającą poniesienie kosztów napraw (usługa obca):netto: zł, VAT: zł, brutto: zł Wn ” Rozliczenia międzyokresowe bierne” Wn „VAT naliczony” „Rozrachunki z dostawcami” 3) 20XX+1: Doksięgowanie poniesionego kosztuWn „5 – Koszty sprzedaży” „Rozliczenia międzyokresowe bierne” Ewidencja kosztów odbywa się wyłącznie w układzie kalkulacyjnym, dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Koszty sprzedaży” zostaje przeniesione na konto „Wynik finansowy”. Realnie poniesione koszty w roku 20XX+1 były większe niż przyjęty w roku 20XX szacunek. Rozwiązanie niedoszacowanego RMK biernego wpłynie na wynik finansowy jednostki w kwocie tego niedoszacowania. W rachunku zysków i strat zobaczymy koszty działalności operacyjnej w kwocie W związku z tym na wyniku finansowym pojawi się strata w wysokości zł (kwota niedoszacowanej rezerwy z poprzedniego roku). Jednocześnie z bilansu znikną rezerwy (pasywa 0 zł). Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespołach 4 i 5 Standardowa ewidencji rozliczeń międzyokresowych biernych przy ewidencji kosztów w zespołach 4 i 5 charakteryzuje się jej wpływem na zmianę stanu produktów (przy sporządzaniu RZiS w wariancie porównawczym). Tę formę ewidencji przedstawię jako pierwszą. 1) 20XX: Utworzono rezerwę na naprawy gwarancyjne (rozliczenia międzyokresowe bierne) zł * 2% = zł Wn „5 – Koszty sprzedaży” „Rozliczenia międzyokresowe bierne” Wariant 1 -> RZiS sporządzany w wariancie porównawczym Ewidencja kosztów odbywa się w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym, a RZiS sporządzany jest w wariancie porównawczym, dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Koszty sprzedaży” zostaje przeniesione na konto „Rozliczenie kosztów rodzajowych”, na którym ustalana jest zmiana stanu produktów. Następnie konto „Rozliczenie kosztów rodzajowych” przenoszone jest na konto „Wynik finansowy”. Taka forma księgowania RMK, przy jednoczesnym sporządzaniu RZiS w wariancie porównawczym, wpływa na zmianę stanu produktów. W związku z tym w RZiS zobaczymy zmianę stanu produktów w kwocie zł. Zmianę stanu produktów należy wykazać w przychodach ze znakiem “-”, czyli pojawi się strata. Wariant 2 -> RZiS sporządzany w wariancie kalkulacyjnym Ewidencja kosztów odbywa się w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym, a RZiS sporządzany jest w wariancie kalkulacyjnym, dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Koszty sprzedaży” zostaje przeniesione na konto „Wynik finansowy”. W przypadku wyboru RZiS w wariancie kalkulacyjnym kwotę zł należy wykazać w pozycji „Koszty sprzedaży”, co wpłynie na zmniejszenie wyniku finansowego. Niezależnie od wybranego wariantu RZiS, wynik finansowy będzie taki sam i wyniesie zł. W pasywach zobaczymy także zwiększenie pozycji „Rezerwy na zobowiązania”. Bilans w roku 20XX: 2) 20XX+1: Otrzymano fakturę potwierdzającą poniesienie kosztów napraw (usługa obca):netto: zł, VAT: zł, brutto: zł Wn ” 4 – Usługi obce” Wn „VAT naliczony” „Rozrachunki z dostawcami” 3) 20XX+1: Wykorzystanie rezerwy i doksięgowanie poniesionego kosztu:Wn „Rozliczenia międzyokresowe bierne” „5 – Koszty sprzedaży” „490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych” Wariant 1 -> RZiS sporządzany w wariancie porównawczym Ewidencja kosztów odbywa się w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym, a RZiS sporządzany jest w wariancie porównawczym. Dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Usługi obce” zostaje przeniesione bezpośrednio na konto „Wynik finansowy”, natomiast konto „Koszty sprzedaży” zostaje przeniesione na konto „Rozliczenie kosztów rodzajowych”, na którym ustalana jest zmiana stanu produktów. Następnie konto „Rozliczenie kosztów rodzajowych” przenoszone jest na konto „Wynik finansowy”. Realnie poniesione koszty w roku 20XX+1 były większe niż przyjęty w roku 20XX szacunek. Rozwiązanie niedoszacowanego RMK biernego wpłynie na wynik finansowy jednostki w kwocie tego niedoszacowania. W rachunku zysków i strat zobaczymy koszty działalności operacyjnej w kwocie poniesionego kosztu ( oraz zmianę stanu produktów w kwocie wykorzystanej rezerwy ( W związku z tym na wyniku finansowym pojawi się strata w wysokości zł (kwota niedoszacowanej rezerwy z poprzedniego roku). Jednocześnie z bilansu znikną rezerwy (pasywa 0 zł). Wariant 2 -> RZiS sporządzany w wariancie kalkulacyjnym Ewidencja kosztów odbywa się w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym, a RZiS sporządzany jest w wariancie kalkulacyjnym, dlatego też, przy końcoworocznych przeksięgowaniach konto „Usługi obce” zostaje przeksięgowane na konto „490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych”, dzięki czemu zespół „4” zostaje rozliczony i nie wpływa na wynik finansowy. Z kolei konto „Koszty sprzedaży” zostaje przeniesione na konto „Wynik finansowy”. W przypadku wyboru RZiS w wariancie kalkulacyjnym kwotę zł należy wykazać w pozycji „Koszty sprzedaży”, co wpłynie na zmniejszenie wyniku finansowego. Niezależnie od wybranego wariantu RZiS, wynik finansowy będzie taki sam i wyniesie zł, a z bilansu zniknie pozycja rezerw. Bilans w roku 20XX+1: Rozliczenia międzyokresowe bierne przy ewidencji kosztów w zespołach 4 i 5 – bez wpływu na zmianę stanu produktów Opisana powyżej metoda ewidencji RMK biernych przy kosztach rejestrowanych w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym zakłada jej wpływ na zmianę stanu produktów przy wariancie porównawczym RZiS. Czy da się jednak przeprowadzić ewidencję w taki sposób, aby nie wpływała ona na zmianę stanu produktów? Żeby osiągnąć taki efekt, można zastosować następującą ewidencję: 1) 20XX: Utworzono rezerwę na naprawy gwarancyjne (rozliczenia międzyokresowe bierne) zł * 2% = zł Wn „4 – Usługi obce” „490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych” „5 – Koszty sprzedaży” Ma „Rozliczenia międzyokresowe bierne” 2) 20XX+1: Otrzymano fakturę potwierdzającą poniesienie kosztów napraw (usługa obca):netto: zł, VAT: zł, brutto: zł Wn ” Rozliczenia międzyokresowe bierne” Wn „VAT naliczony” „Rozrachunki z dostawcami” 3) 20XX+1: Doksięgowanie poniesionego kosztu:Wn „4 – Uslugi obce” „490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych” Wn „5 – Koszty sprzedaży” Ma „Rozliczenia międzyokresowe bierne” Rozliczenia międzyokresowe bierne – uproszczenia dla jednostek miro i małych Zgodnie z ustawą o rachunkowości jednostki mikro oraz małe mogą stosować pewne uproszczenia. W przypadku RMK biernych, takie podmioty mogą zrezygnować z ich tworzenia, jeżeli dotyczą one przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych. Wyłączenie dotyczy tylko wymienionych rozliczeń międzyokresowych. Oznacza to, że utworzenie podanej w przykładzie rezerwy na naprawy gwarancyjne powinniśmy poddać analizie również w przypadku jednostek mikro i małych. Jednakże przepisu o zastosowaniu uproszczeń nie stosuje się do spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych i spółek jawnych lub komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej. Rozliczenia międzyokresowe bierne, a prawo podatkowe Jednostki prowadzące pełne księgi rachunkowe muszą stosować prawo bilansowe. Są one zobligowane do tworzenia rozliczeń międzyokresowych biernych. Jednakże prawo podatkowe wyłącza z kosztów uzyskania przychodów bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, gdyż dotyczą one kosztów jeszcze nieponiesionych. Dniem poniesienia kosztu jest dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanego dowodu. Nie dotyczy to jednak rezerw i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Wobec tego rozliczenia międzyokresowe kosztów kwalifikujemy do kosztów podatkowych dopiero w momencie ich poniesienia. Do tego czasu koszty rozliczeń międzyokresowych biernych pozostają niepodatkowe, co należy wyodrębnić w ewidencji analitycznej lub pozabilansowej. Podsumowanie Mam nadzieję, że po lekturze tego artykułu zasady tworzenia oraz ewidencji rozliczeń międzyokresowych biernych są dla Ciebie przejrzyste i zrozumiałe. Zapamiętaj, że RMK bierne tworzy się na koszty podstawowej działalności operacyjnej. Sposób ich ewidencji zależy przede wszystkim od zapisów polityki rachunkowości, która to z kolei zależy od: Stosowanych przez jednostkę uproszczeń orazMetody ewidencji kosztów podstawowej działalności operacyjnej. Jeżeli interesują Cię także rozliczenia międzyokresowe czynne, pobierz darmowy ebook oraz kalkulator w Excelu, który wyliczy i zaksięguje za Ciebie rozliczenia międzyokresowe czynne w zależności od przyjętej ewidencji kosztów. Przechodzę do pobrania ebooka i kalkulatora.
Z kolei w wariancie kalkulacyjnym od sumy przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów odejmowane są koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów, jak też całość kosztów sprzedaży i ogólnego zarządu.
| Drukuj | Szczegóły Kategoria: Układy ewidencyjne kosztów. Opublikowano: środa, 17, czerwiec 2015 07:02 Ewa Kusznierowska Do tej pory dowiedzieliśmy się, że koszty dzielimy na: operacyjne, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe. Koszty operacyjne możemy ewidencjonować w układzie rodzajowym lub układzie kalkulacyjnym. Koszty według rodzaju znajdują się w czwartym zespole i oznaczone są numerami zaczynającymi się od cyfry 4, koszty ujęte w układzie kalkulacyjnym znajdują w zespole piątym i oznaczone są numerami zaczynającymi się od cyfry 5. Koszty finansowe i pozostałe koszty operacyjne , podobnie jak koszty własne sprzedaży usług i wyrobów gotowych oraz koszt sprzedanych towarów w cenie zakupu i wartość sprzedanych materiałów, tak jak przychody, znajdują się w zespole siódmym. Wiemy już, że w układzie rodzajowym ujmuje się wszystkie koszty poniesione w danym okresie, pomimo, że mogą dotyczyć okresów przyszłych lub okresów minionych. Do rozliczenia tych kosztów w układzie 4 służy konto 490- Rozliczenie kosztów. Zarówno w przypadku stosowania układu rodzajowego jak i kalkulacyjnego koszty dotyczące innych okresów ujęte są na koncie „Rozliczenie międzyokresowe kosztów”. Konto to należy do zespołu 6. Koszty w układzie rodzajowym to koszty proste, tzn. takie, których w ramach jednego podmiotu nie dzieli się na elementy składowe. Wiemy już, że w układzie rodzajowym wyróżniamy następujące grupy kosztów: Amortyzacja Zużycie materiałów i energii Usługi obce Podatki i opłaty Wynagrodzenia Ubezpieczenia społeczne Inne świadczenia Pozostałe koszty. Te grupy kosztów zostały dokładniej omówione w artykule „Koszt, a wydatek”. Układ kalkulacyjny obejmuje: układ kosztów według produktów układ kosztów według miejsc ich powstania. Koszty w tym układzie ujmowane są według miejsc ich powstania i podlegają rozliczeniu na produkty. Celem tego układu jest uzyskanie lepszego wglądu w strukturę kosztów i rozliczenie ich tak by było dokładnie wiadomo ile wynosi koszt produkcji danego produktu. Jest to niezbędne w zakładach produkcyjnych, po to by można było podać odbiorcy właściwą cenę sprzedaży danego produktu. Ten układ kosztów jest dostosowany do struktury organizacyjnej danego przedsiębiorstwa i zależy od jego specyfiki. Układ kalkulacyjny stosowany jest również w przedsiębiorstwach, stowarzyszeniach i fundacjach organizujących projekty unijne, i służy do rozliczania kosztów projektów unijnych. Ponieważ każdy projekt posiada własny budżet i musi być bardzo dokładnie rozliczony, bardzo ważne jest policzenie całkowitych kosztów każdego projektu z osobna. Dlatego księgowi w tych podmiotach muszą stosować układ kalkulacyjny. Przeważnie w tych podmiotach stosowane są zarówno konta zespołu czwartego, jak i piątego (podobnie jak w większości zakładów produkcyjnych). Najczęściej w przedsiębiorstwach produkcyjnych wyróżniamy następujące grupy kosztów w układzie kalkulacyjnym: Produkcja podstawowa (501) Koszty handlowe (510) Koszty wydziałowe (521) Koszty sprzedaży (527) Produkcja pomocnicza (530) Koszty ogólnego zarządu (551) Rozliczenie kosztów produkcji (580) W nawiasie podałam numery kont, które będą stosowane potem w zadaniach. Jak pamiętamy istnieje pewna dowolność przyjmowania numeracji w różnych przedsiębiorstwach. Najważniejsza jest pierwsza cyfra, wskazująca numer zespołu. Ta cyfra zawsze musi być zachowana. 1. Koszty produkcji podstawowej, to koszty związane bezpośrednio z produkcją. W ich skład wchodzą: materiały związane bezpośrednio z produkcją, które można przypisać bezpośrednio do danych produktów, płace bezpośrednie wraz z narzutami, czyli związane z wynagrodzeniem pracowników bezpośrednio produkcyjnych (pracujących przy produkcji, inne koszty bezpośrednie np. zużycie narzędzi i przyrządów specjalnych, które są używane wyłącznie przy wytwarzaniu danego produktu. 2. Koszty handlowe to koszty związane z zakupem materiałów takie jak np.: koszty załadunku i wyładunku, przewozu, ubezpieczenia w drodze, poniesione w celu dostarczenia dostawy do pierwszego miejsca składowania materiałów. 3. Koszty wydziałowe to koszty pośrednie produkcji, ponoszone na wydziałach produkcyjnych. Nie są one zaliczone do koszów produkcji podstawowej, bo nie można ich zaliczyć do konkretnej produkcji. Są ro koszty utrzymania w ruchu maszyn i urządzeń służących produkcji, koszty kierowania wydziałem (w tym koszt pracownika zarządzającego całym wydziałem), koszty konserwacji urządzeń na wydziałach produkcyjnych, koszty oświetlenia, ogrzewania i inne które są ponoszone na wydziałach produkcyjnych. 4. Koszty sprzedaży to koszty związane ze sprzedażą produktów pracy, które można przypisać do konkretnej partii produktów, takie jak np. załadunku i wyładunku, przewozu, ubezpieczenia w trakcie transportu, opakowania oraz reklamy. 5. Koszty produkcji pomocniczej to koszty wydziałów pomocniczych, które wykonują świadczenia dla danej jednostki. Są to takie wydziały jak: wydziały energetyczne, służba utrzymania ruchu, transportowe, remontowe, budowlane. 6. Koszty ogólnego zarządu to koszty utrzymania zarządu oraz organizacji i obsługi zakładu jako całości. W ich skład wchodzą następujące koszty: administracyjno- gospodarcze, podatki od nieruchomości, opłaty skarbowe, administracyjne, notarialne itp., koszty zarządu (biurowe, wynagrodzenia, podróży służbowych pracowników zarządu) ogólnoprodukcyjne, służące utrzymaniu komórek ogólnego przeznaczenia jak np. magazyny, laboratoria, bocznice kolejowe i inne. Oczywiście w przypadków projektów unijnych te konta będą inne. W skład kosztów ogólnych zarządu będą wchodziły koszty utrzymania podmiotu zarządzającego projektami. Podobnie jak w przypadku zakładów produkcyjnych będą to koszty administracji i utrzymania zarządu, podatki od nieruchomości, część oświetlenia służąca do utrzymania pomieszczeń, koszty biurowe potrzebne do utrzymania stowarzyszenia, przedsiębiorstwa czy fundacji, koszty zarządu (wynagrodzenia, koszty podróży służbowych pracowników zarządu). Zamiast produkcji podstawowej będziemy mieli koszty związane bezpośrednio z projektami np.: zakup materiałów potrzebnych do szkoleń, wydatki bezpośrednio związane z danymi projektami takie jak np. książki, broszury, koszty wyżywienia szkolonych osób, koszty trenerów przyporządkowane do konkretnych szkoleń. Zamiast kosztów wydziałowych będziemy mieli koszty pośrednio związane ze szkoleniami jak np. tę część kosztów oświetlenia, czy wody, która jest potrzebna do prowadzenia szkoleń, środki czystości przeznaczone dla szkolonych osób, papier do drukowania materiałów, koszty amortyzacji tych komputerów (lub innych środków trwałych), które są używane do wszystkich szkoleń. Koszty mogą być przyporządkowane w zależności od sytuacji. Np. jeżeli w celu przeprowadzenia szkoleń wynajmujemy sale wykładowe i płacimy za godziny, tak, że można przyporządkować je do konkretnych szkoleń, będą mogły być dodane do konkretnego szkolenia i będą należały do kosztów bezpośrednio związanych z danym szkoleniem. W przypadku gdy wynajmujemy pomieszczenia na stałe by przeprowadzać w nich szkolenia, koszty wynajmu będą należały do kosztów związanych pośrednio ze szkoleniami. W przypadku gdy każde szkolenie ma odrębnego koordynatora i jego wynagrodzenie z narzutami można przyporządkować do konkretnego szkolenia, będzie ono stanowiło koszt bezpośrednio związany z danym projektem. W przypadku, gdyby koordynator szkoleń zajmował się kilkoma szkoleniami równocześnie (był zatrudniony na stałe np. na umowę o pracę w Stowarzyszeniu oraz zajmowałby się tylko zarządzaniem wszystkimi projektami), koszt jego wynagrodzenia z narzutami byłby kosztem pośrednio związanym z projektami. (Jest to właściwie tylko hipotetyczne rozważanie, ponieważ zwykle, nawet jeśli koordynator prowadzi kilka szkoleń, podobnie jak trener jest przypisany do tego, tego i tego projektu i w każdym pobiera ściśle określoną, wpisaną w projekcie kwotę). Koszty bezpośrednio związane z danym projektem są kosztem tego projektu. Koszt związany pośrednio, musimy rozliczyć na wszystkie projekty, proporcjonalnie do udziału tego projektu we wszystkich kosztach pośrednich. Suma kosztów pośrednich i kosztów bezpośrednich stanowi koszt danego projektu. Tak mniej więcej to zwykle wyglądało w poprzednim okresie projektowania. Muszę jednak tutaj stwierdzić, że w celu określenia z jakiego rodzaju kosztami projektowymi mamy do czynienia, należy jeszcze zajrzeć do przepisów szczegółowych, dotyczących danego działania i dotyczących danego typu projektów. Rozliczając takie projekty należy zajrzeć do tych przepisów, ponieważ w różnych projektach te przepisy mogą się jednak różnić. W przypadku zakładów produkcyjnych koszt wytworzenia to koszty bezpośrednie produkcji powiększone o uzasadnione koszty wydziałowe. (Uzasadnione tzn. takie, które zgodnie z przeprowadzoną kalkulacją przypadają na daną produkcję). Nie obejmują one: nieuzasadnionej części kosztów wydziałowych, czyli kosztów wynikających ze strat produkcyjnych oraz z niewykorzystanych zdolności produkcyjnych, kosztów ogólnego zarządu, kosztów magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów (chyba, że są poniesione w procesie produkcji), kosztów sprzedaży produktów. Warto zwrócić na to uwagę, że: W układzie kalkulacyjnym nie występują koszty innych okresów. W tym układzie zapisywane są tylko koszty danego okresu. Koszty dotyczące wyprodukowanych i niesprzedanych w danym okresie produktów przed przeksięgowaniem na wynik finansowy musimy przeksięgować na produkty, ponieważ te produkty zostaną sprzedane w kolejnych okresach, a obecnie zwiększają wartość zapasów przedsiębiorstwa. To samo dotyczy kosztów niezakończonej jeszcze produkcji. Jest to zgodne z zasadą współmierności przychodów i kosztów. [Osoby, które korzystają z tej strony sporadycznie, lub znalazły się na niej przypadkowo, zapraszam do przeczytania innych zagadnień ujętych na niej. "Na każdy artykuł można wejść" poprzez "Spis treści", znajdujący się na tej stronie w lewym górnym rogu. Napisany jest w postaci linków do tych artykułów. Większość zadań i testy ujęte są osobno. Menu do nich znajduje się również w lewej części strony, ale niżej. Osoby, uczące się rachunkowości zapraszam do korzystania z artykułów "po kolei" (zgodnie ze spisem treści), gdyż uczę rachunkowości na tej stronie "krok po kroku". Informuję również, że strona cały czas jest jeszcze uzupełniana. Docelowo będzie zawierała kompendium wiedzy potrzebnej do uzyskania dyplomu w zawodzie technika rachunkowości.]
Ustalenie zmiany stanu produktów dla celów sporządzenia rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym często sprawia kłopoty. Pojawiają się pytania, jak ująć w rachunku zysków i strat takie transakcje, jak np. przekazanie własnych wyrobów gotowych do sklepów własnych lub jak przyjąć do ewidencji wyroby gotowe jako środek

Przedsiębiorstwa zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych muszą sporządzić sprawozdanie finansowe składające się z bilansu, rachunku zysków i strat i informacji dodatkowej. Wybór wariantu rachunku zależy od przyjętych zasad ewidencji kosztów działalności operacyjnej. Rachunek zysków i strat jest zatem jednym z podstawowych i obligatoryjnych elementów sprawozdania finansowego. Informuje, jaka jest efektywność poszczególnych rodzajów działalności oraz jaki wynik finansowy osiągnęła dana jednostka gospodarcza. Do obowiązków kierownika jednostki należy podjęcie decyzji o wyborze wariantu, w jakim rachunek zysków i strat będzie prezentowany. Możliwy jest albo wariant porównawczy, albo kalkulacyjny. Przy czym ustawa o rachunkowości nie narzuca ani jednej, ani drugiej wersji. Jest pozostawiona swoboda (wyjątek: emitenci papierów wartościowych, które są notowane na giełdzie). Ostatecznie wybór wariantu należy do kierownika jednostki, który zgodnie z art. 10 ust. 1 uor w dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości określa między innymi metody wyceny aktywów i pasywów oraz sposób ustalania wyniku finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru. Rachunek wyników w układzie porównawczym stosowany jest głównie w małych firmach, w których nie występuje konieczność podziału kosztów wspólnych według funkcji. Także w podmiotach świadczących usługi zwykle wystarcza podział kosztów tylko wg rodzaju. Układ kalkulacyjny natomiast jest bardziej zorientowany na sprzedaż, gdyż informuje o poszczególnych kosztach wytworzenia, czyli kosztach wyprodukowanych wyrobów, produkcji sprzedanej, zapasów końcowych, a także kosztach sprzedaży i kosztach ogólnego zarządu. Wybór wariantu rachunku zależy od przyjętych zasad ewidencji kosztów Jeżeli w przedsiębiorstwie do ewidencji kosztów działalności operacyjnej stosowane są jedynie konta zespołu 4 (układ rodzajowy kosztów) to rachunek zysków i strat sporządzany jest w wariancie porównawczym. Firmy posługujące się układem rodzajowym kosztów (zespół 4) i równolegle układem funkcjonalnym (zespół 5) mają prawo wyboru wariantu rachunku zysków i strat. Jednostki prowadzące ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 sporządzają kalkulacyjny rachunek zysków i strat. W praktyce bardzo duże znaczenie ma wielkość firmy i branża, w jakiej działa podmiot, bo to determinuje potrzeby informacyjne kierownictwa jednostki, a tym samym przyczynia się do możliwości stworzenia rachunku zysków i strat w jednym albo drugim wariancie. Różnice w sporządzaniu rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym są przedstawione w tabeli poniżej. Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) Rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny) a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi I Przychody netto ze sprzedaży produktów II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów b. Koszty działalności operacyjnej I Amortyzacja II Zużycie materiałów i energii III Usługi obce IV Podatki i opłaty V Wynagrodzenia VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII Pozostałe koszty rodzajowe VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów I Przychody netto ze sprzedaży produktów II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) d. Koszty sprzedaży e. Koszty ogólnego zarządu f. Zysk (strata) ze sprzedaży (c – d – e) W tabeli została przedstawiona jedynie pierwsza część rachunku zysków i strat, tj. ustalanie zysku (straty) ze sprzedaży, tylko ta część odróżnia bowiem od siebie dwa warianty rachunku zysków i strat. W wariancie porównawczym od sumy przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów skorygowanych o zmianę stanu produktów (zwiększenie stanu produktów występuje ze znakiem plus, a zmniejszenie – ze znakiem minus) i zwiększonych o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby odejmowana jest suma kosztów działalności operacyjnej według ich rodzaju oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów. Z kolei w wariancie kalkulacyjnym od sumy przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów odejmowane są koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów, jak też całość kosztów sprzedaży i ogólnego zarządu. Specyfika branży produkcyjnej W porównawczym rachunku zysków i strat ujmuje się wszystkie koszty, które zostały poniesione przez jednostkę w danym okresie sprawozdawczym, niezależnie od tego czy są one współmierne z przychodami, czy też nie. W sytuacji, gdy wszystkie wytworzone w danym okresie produkty zostaną sprzedane, poniesione koszty będą współmierne z osiągniętymi przychodami (zasada współmierności), a wynik na działalności podstawowej nazywany wynikiem na sprzedaży można obliczyć jako różnicę między tymi dwoma wielkościami. Niestety, w praktyce jednak taka sytuacja występuje bardzo rzadko. Zwykle wielkość sprzedaży jest różna od wielkości produkcji w danym okresie sprawozdawczym. W takiej sytuacji trzeba więc skorygować poziom poniesionych kosztów o tzw. zmianę stanu produktów. Jest to charakterystyczne przede wszystkim dla jednostek produkcyjnych. W tej samej firmie, która jednak sporządzałaby rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, nie będzie zmiany stanu produktów, ponieważ ta wersja każe zestawić z przychodami jedynie te koszty, które przyczyniły się albo bezpośrednio, albo pośrednio do powstania przychodów w danym okresie sprawozdawczym. Jednak tu konieczne będzie pokazanie zysku brutto ze sprzedaży, często określanego jako marża na podstawowej działalności. Klientom i konkurentom będzie wprost zaprezentowana informacja o zyskowności na podstawowej działalności jednostki oraz wartość kosztów procesu sprzedaży i kosztów utrzymania działalności firmy. Odbiorcy sprawozdań finansowych mają zatem dostęp wprost ze sprawozdania finansowego do danych, które pozwolą ocenić im efektywność działalności podmiotu. W przypadku wersji porównawczej rachunku zysków i strat są to dane ukryte wśród kosztów wg rodzaju i nie ma możliwości wyłuskania informacji, ile wynoszą koszty zarządu czy koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Sporządzanie wersji kalkulacyjnej rachunku zysków i strat nie jest przeszkodą w poznaniu przez czytelników sprawozdania finansowego struktury rodzajowej kosztów, ponieważ zgodnie z ustawą o rachunkowości obowiązkowe jest wtedy zaprezentowanie w informacji dodatkowej wartości kosztów wg rodzaju i uzgodnienie wyniku finansowego do zysku ze sprzedaży z rachunku zysków i strat. Kierownik jednostki musi podjąć decyzję czy w rachunku zysków i strat zaprezentuje wynik na swojej podstawowej działalności – zysk brutto ze sprzedaży, czy będzie wolał tę wartość „ukryć” w zysku ze sprzedaży. Przykład Spółka produkcyjna poniosła w 2012 roku koszty, które zostały zaprezentowane w poniższej tabeli. Koszty produkcji związane były z wyprodukowaniem szt. wyrobów. razem koszty produkcji koszty sprzedaży koszty zarządu koszty do rozliczenia w czasie Amortyzacja 163 000,00 120 000,00 18 000,00 25 000,00 Zużycie materiałów 2 001 200,00 1 950 000,00 20 000,00 26 000,00 5200 Usługi obce 489 500,00 450 000,00 12 000,00 23 000,00 4500 Podatki i opłaty 10 200,00 5 000,00 200,00 5 000,00 Wynagrodzenia 460 000,00 260 000,00 150 000,00 50 000,00 Ubezpieczenia i inne świadczenia 124 000,00 50 000,00 59 000,00 15 000,00 Pozostałe koszty rodzajowe 85 000,00 15 000,00 29 000,00 28 000,00 13000 razem 3 332 900,00 2 850 000,00 288 200,00 172 000,00 22 700,00 Zatem koszt wytworzenia jednego wyrobu wyniósł 71,25 zł. W bieżącym okresie sprzedano szt. za cenę zł/szt., uzyskano zatem przychód w kwocie zł. Zakładając, że w danym okresie sprawozdawczym nie było innych przychodów i kosztów, wynik finansowy w ramach podstawowej działalności operacyjnej prezentowałby się następująco: a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi 3 808 950,00 a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 3 430 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 3 430 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 3 430 000,00 II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) 378 950,00 II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 2 493 750,00 IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 2 493 750,00 b. Koszty działalności operacyjnej 3 332 900,00 II Wartość sprzedanych towarów i materiałów I Amortyzacja 163 000,00 c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) 936 250,00 II Zużycie materiałów i energii 2 001 200,00 d. Koszty sprzedaży 288 200,00 III Usługi obce 489 500,00 e. Koszty ogólnego zarządu 172 000,00 IV Podatki i opłaty 10 200,00 f. Zysk (strata) ze sprzedaży 476 050,00 V Wynagrodzenia 460 000,00 VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 124 000,00 VII Pozostałe koszty rodzajowe 85 000,00 VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) 476 050,00 Jak zatem widać, niezależnie od wersji wynik musi być taki sam, ale analizując rachunek w wersji kalkulacyjnej okazuje się, że rentowność ze sprzedaży produktów wynosi 27%, a wartość kosztów sprzedaży w ogóle kosztów to 10% (koszty zarządu to 6% ogółu kosztów). Podobnie można analizować udział kosztów w przychodach. Rachunek zysków i strat w wersji porównawczej nie daje nam takich informacji. Odczytanie efektywności działalności na podstawie rachunku w wersji porównawczej utrudnia też pozycja „zmiana stanu produktów” i „pozycja koszt wytworzenia na potrzeby własne jednostki”. Zmiana stanu produktów pokazuje różnicę między kosztami poniesionymi a kosztami dotyczącymi danego okresu. Składa się na te pozycje zmiana stanu produktów i produkcji niezakończonej, zmiana rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych. Trudno jest jednak odczytać pozycje składające się na te wartość z bilansu aktywów, ponieważ pozycja aktywów rozliczenia międzyokresowe obejmuje zarówno te rozliczenia, które wchodzą do kręgu kosztów (operacyjne), jak i te, które nie dotyczą działalności podstawowej operacyjnej (np. dyskonta rozliczane w czasie). Podobnie rozliczenia międzyokresowe bierne są prezentowane w pozycji „pozostałe rezerwy” razem z rezerwami dotyczącymi tworzonych w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych i strat nadzwyczajnych. Specyfika w firmie handlowej W przypadku działalności handlowej nie występują produkty, rozliczanie kosztów w czasie też zwykle ma marginalny charakter i wiąże się z niewielkimi kwotami raczej rozliczeń międzyokresowych czynnych związanych z ogólną działalnością podmiotu. Zatem przychody i zrównane z nimi to przychody sprzedaży i nie ulegają one zniekształceniu o zmianę stanu produktów. W takich podmiotach przygotowanie wersji porównawczej jest znacznie łatwiejsze i jest też spowodowane tym, że w takich jednostkach nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji kosztów wg miejsc powstawania. Koszty wg rodzaju dotyczą albo kosztów zarządu, albo dodatkowo w niewielkim stopniu kosztów sprzedaży. Typową strukturę kosztów i wynik finansowy prezentuje poniżej przedstawiony rachunek zysków i strat – też dla porównania przygotowany w obu wersjach. a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi 1 500 000,00 a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 1 500 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów - I Przychody netto ze sprzedaży produktów - II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów 1 500 000,00 III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 1 200 000,00 IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów 1 500 000,00 I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów - b. Koszty działalności operacyjnej 1 467 000,00 II Wartość sprzedanych towarów i materiałów 1 200 000,00 I Amortyzacja 20 000,00 c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) 300 000,00 II Zużycie materiałów i energii 15 000,00 d. Koszty sprzedaży III Usługi obce 29 000,00 e. Koszty ogólnego zarządu 267 000,00 IV Podatki i opłaty 2 000,00 f. Zysk (strata) ze sprzedaży 33 000,00 V Wynagrodzenia 152 000,00 VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 38 000,00 VII Pozostałe koszty rodzajowe 11 000,00 VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów 1 200 000,00 c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) 33 000,00 Specyfika w firmie usługowej W przypadku podmiotów świadczących usługi częściej niż w firmach handlowych występuje zmiana stanu produktów. Wynika to z faktu, że czasem usługi są realizowane na przełomie okresów sprawozdawczych i aby zapewnić współmierność przychodów i kosztów, identyfikuje się koszty powiązane z wykonaniem jeszcze niezakończonej usługi i „zawiesza się je” na rozliczeniach międzyokresowych kosztów lub rzadziej (raczej firmy realizujące usługi budowlane) jako produkcję niezakończoną. W takich firmach też zwykle większe znaczenie wśród kosztów mają koszty zarządu związane z ogólnym funkcjonowaniem firmy. Stąd dla czytelnika sprawozdania finansowego więcej informacji o efektywności działalności będzie miała wersja kalkulacyjna rachunku zysków i strat. Jednak jak pokazuje praktyka, częściej jest tu sporządzany rachunek zysków i strat w wersji porównawczej, ze względu na nieprowadzenie przez mniejsze podmioty ewidencji kosztów wg miejsc powstawania i łatwiejsze (tańsze) pozyskanie danych. Przykład Spółka prowadząca działalność usługową poniosła w danym okresie przychody, które zaewidencjonowała następująco: razem koszty działalności budowlanej koszty sprzedaży koszty zarządu RMK czynne Amortyzacja 147 000,00 120 000,00 2 000,00 25 000,00 Zużycie materiałów 286 200,00 250 000,00 5 000,00 26 000,00 5200 Usługi obce 489 500,00 450 000,00 12 000,00 23 000,00 4500 Podatki i opłaty 11 000,00 5 000,00 1 000,00 5 000,00 Wynagrodzenia 552 000,00 500 000,00 2 000,00 50 000,00 Ubezpieczenia i inne świadczenia 135 250,00 120 000,00 250,00 15 000,00 Pozostałe koszty rodzajowe 64 150,00 23 000,00 150,00 28 000,00 13000 razem 1 685 100,00 1 468 000,00 22 400,00 172 000,00 22 700,00 Sprzedano 98% produkcji uzyskując przychody w kwocie zł a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi 1 619 400,00 a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 1 560 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 1 560 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 1 560 000,00 II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) 59 400,00 II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 1 431 300,00 IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 1 431 300,00 b. Koszty działalności operacyjnej 1 685 100,00 II Wartość sprzedanych towarów i materiałów I Amortyzacja 147 000,00 c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) 128 700,00 II Zużycie materiałów i energii 286 200,00 d. Koszty sprzedaży 22 400,00 III Usługi obce 489 500,00 e. Koszty ogólnego zarządu 172 000,00 IV Podatki i opłaty 11 000,00 f. Zysk (strata) ze sprzedaży - 65 700,00 V Wynagrodzenia 552 000,00 VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 135 250,00 VII. Pozostałe koszty rodzajowe 64 150,00 VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) - 65 700,00 O czym powinien wiedzieć przedsiębiorca Wybór wersji rachunku zysków i strat należy do kierownika jednostki. Kierować się on powinien nie tylko możliwościami pozyskania danych, pracochłonnością ich przygotowania, ale także tym, jakie informacje chce udostępnić czytelnikom sprawozdania finansowego.

Z kolei w części dotyczącej rachunku zysków i strat sporządzonego w wariancie kalkulacyjnym: należy wykazać informacje dotyczące kosztów wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki, nieuzasadnione koszty pośrednie produkcji (ta informacja jest również wykazywana przy sporządzaniu rachunku zysków i strat w wariancie
Wariant kalkulacyjny jest jednym ze sposobów sporządzania rachunku zysków i strat. RZiS stanowi podstawowy i obligatoryjny element sprawozdania finansowego danego przedsiębiorstwa. Informuje o efektywności poszczególnych rodzajów działalności oraz o ogólnym wyniku finansowym spółki. Rachunek zysków i strat - kogo dotyczy obowiązek sporządzania? Rachunek zysków i strat przygotowują wszystkie jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości, w szczególności: spółki prawa handlowego, spółki cywilne, jawne, partnerskie lub osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro, spółki cywilne, jawne, partnerskie lub osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, których przychody były niższe niż 1 200 000 euro, ale dobrowolnie podjęły decyzję o stosowaniu zasad rachunkowości, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych. Wariant kalkulacyjny rachunku zysków i strat - kto go sporządza? Wybór wariantu rachunku zysków i strat zależy od przyjętych zasad ewidencji kosztów działalności operacyjnej. Jeżeli w przedsiębiorstwie do ewidencji kosztów działalności operacyjnej stosowane są jedynie konta zespołu 5, wtedy rachunek zysków i strat sporządzany jest w wariancie kalkulacyjnym. Dodatkowo firmy posługujące się układem rodzajowym kosztów (zespół 4) i równolegle układem funkcjonalnym (zespół 5) mają prawo wyboru wariantu rachunku zysków i strat. Ostatecznie wybór wariantu należy do kierownika jednostki. Sposób sporządzania RZiS powinien zostać zawarty w polityce rachunkowości przyjętej przez jednostkę przedsiębiorstwo, dostosowanej do potrzeb i specyfiki jednostki. Rachunek zysków i strat - pobierz darmowy wzór w formacie DOCX i PDF! Do pobrania: Cel sporządzania rachunku zysków i strat W wariancie kalkulacyjnym rachunku zysków i strat porównuje się przychody ze sprzedaży w okresie sprawozdawczym i koszty związane z wytworzeniem sprzedanych produktów. Koszty są przypisywane do handlowych obszarów funkcjonalnych (np. produkcji, sprzedaży i dystrybucji, administracji i marketingu). Wydatki i przychody, których nie można przypisać do obszarów funkcjonalnych, są wykazywane jako dalsze pozycje rachunku zysków i strat uporządkowane zgodnie z typem kosztu i przychodu. Stosowanie tego wariantu ustalania wyniku finansowego generuje informacje dotyczące rentowności i kosztochłonności różnych rodzajów działalności. W ten sposób możliwe jest dokonanie oceny rezultatów osiąganych w poszczególnych segmentach, w których działa przedsiębiorstwo.
\n \n koszty handlowe w wariancie kalkulacyjnym
Warianty opracowywania rachunku zysków i strat. Wyróżnia się dwa najważniejsze warianty sporządzania RziS. Są to warianty porównawczy oraz kalkulacyjny. Wariant porównawczy z reguły wybiera się wtedy, gdy ewidencja kosztów działalności operacyjnej firmy uwzględnia tylko konta kosztów rodzajowych. Także jeśli firma nie ustala -15%Aktywacja dostępuWpisz swój kod W tym wariancie prowadzenia kosztów, w układzie rachunku zysków i strat utworzono pozycję "Rozliczenie kosztów zespołu „4" (A VII). Na tę pozycję powinny składać się wszystkie konta zespołu „4" oraz konto 490. Przy obliczeniach rachunku zysków i strat pozycja ta powinna mieć wartość zero. Oznacza to, że saldo konta 490 ma „W kosztach własnych w znacznej mierze znajduje odzwierciedlenie „jakość pracy”.M. Sierpińska Koszty obok przychodów są drugim elementem kształtującym wysokość wyniku finansowego. Analiza kosztów jest jednym z najważniejszych mierników charakteryzujących gospodarność przedsiębiorstwa, gdyż w kosztach własnych znajduje się odzwierciedlenie „jakości pracy” prawie na wszystkich odcinkach jego działalności. Zadaniem analizy kosztów jest dostarczenie szczegółowych informacji o kształtowaniu się kosztów w różnych przekrojach klasyfikacyjnych. Podstawowym celem analizy kosztów jest ustalenie i ocena czynników oddziałujących na poziom, dynamikę i strukturę kosztów, aby wytyczyć kierunki i środki umożliwiające zwiększenie efektywności gospodarowania, poprzez racjonalne wykorzystanie czynników produkcji i systematyczne obniżanie kosztów własnych [6]. Analiza kosztów obejmuje trzy poziomy działalności przedsiębiorstwa z czego największą uwagę należałoby skupić na kosztach podstawowej działalności operacyjnej. W dobrze prosperującym przedsiębiorstwie dynamika przyrostu kosztów produkcji powinna przyrastać wolniej, niż dynamika przyrostu samej produkcji. Podstawowej działalności operacyjnej (podstawowe koszty – pion operacyjny).Pozostałej działalności operacyjnej (pozostałe koszty – pion operacyjny).Działalności finansowej (koszty finansowe – pion finansowy). 1. Koszty podstawowej działalności operacyjnej Na koszty podstawowej działalności operacyjnej składają się koszty zużycia podstawowych czynników produkcji związanych z wytworzeniem produktów, lub wartością sprzedanych towarów (w przedsiębiorstwach handlowych). Koszty te ponoszone są systematycznie w celu realizacji zadań do których przedsiębiorstwo zostało powołane [3]. Na schemacie nr 1 przedstawiono wykorzystanie trzech układów ewidencyjnych kosztów występujących w obu wariantach rachunku zysków i strat. Schemat 1. Układy kosztów w wariancie funkcjonalno-kalkulacyjnym i porównawczym Źródło: opracowanie własne na podstawie: W. Gabrusewicz, Analiza finansowa przedsiębiorstwa – Teoria i zastosowanie, PWE, Warszawa 2014, s. 227. Na koszty podstawowej działalności operacyjnej w wariancie porównawczym rachunku zysków i strat składają się koszty rodzajowe stanowiące jednocześnie koszt własny sprzedaży oraz dwie specyficzne pozycje korygujące poniesione koszty w okresie sprawozdawczym (nie przedstawione na schemacie nr 1). Obie pozycje są związane z kosztami i korygują poniesione w okresie sprawozdawczym koszty rodzajowe. Jednakże w rachunku zysków i strat wykazywane są one w ramach przychodów ze sprzedaży ze znakami przeciwnymi w stosunku do ich związku z poziomem kosztów rodzajowych. Zmiana stanu produktów – spowodowana jest występującą rozbieżnością w czasie pomiędzy momentem osiągnięcia przychodów ze sprzedaży produktów, a momentem poniesienia kosztów związanych z tymi przychodami. W efekcie występują różnice pomiędzy ilością produktów sprzedanych i produktów wytworzonych w danym okresie sprawozdawczym. Pozycja ta doprowadza do zachowania współmierności przychodów i kosztów. Zmiana ta jest ustalana na poziomie kosztów wytworzenia produktów wytworzenia na potrzeby własne jednostki – są to koszty dotyczące produkcji, która nie jest przeznaczona do sprzedaży na zewnątrz. Stanowi ona jedynie przedmiot obrotów wewnętrznych w danej jednostce gospodarczej. Korekta przychodów ze sprzedaży o wartość obrotów wewnętrznych jednostki ma zapewnić równowagę w zamkniętym kręgu kosztowym systemu ewidencyjno-sprawozdawczego jednostki gospodarczej. Nie wpływają one zatem na poziom kosztów rodzajowych, lecz bezpośrednio na przychody ze sprzedaży [5]. Koszty w układzie rodzajowym pozwalają ustalić wzajemne proporcje nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej: koszty materialne (nakłady pracy uprzedmiotowione) obejmujące przede wszystkim koszty zużycia materiałów, energii, maszyn i urządzeń, usług obcych oraz inne koszty materialne; koszty niematerialne (nakłady pracy żywej) obejmujące koszty wynagrodzeń, ubezpieczenia społeczne oraz inne koszty niematerialne. Na podstawie analizy zmiany wskaźników struktury obu pozycji kosztów można określić ogólną orientację o poziomie wyposażenia technicznego i jego zmianach, a także o zakresie powiązań kooperacyjnych, stopniu pracochłonności i materiałochłonności produkcji [1]. Analiza kosztów w układzie rodzajowym dostarcza więc pewne minimum informacji o wielkości kosztów ograniczając się wyłącznie do wskazania zmian w poziomie poszczególnych rodzajów kosztów w relacji do zmian wielkości produkcji. Nie wskazuje natomiast celu, w jakim je poniesiono. Wynika z tego, że analiza ta będzie zaspokajała potrzeby informacyjne wyłącznie jednostek małych prowadzących jednorodną działalność. Dlatego, w celu istotnego zwiększenia zakresu otrzymywanych informacji o kosztach, a przede wszystkim o możliwości wykazania związku tych kosztów z celem (produktem, usługą) dla osiągnięcia którego zostały one poniesione. Obok analizy rodzajowego układu kosztów wykorzystuje się powszechnie układ kalkulacyjny kosztów [6] przedstawiony na schemacie nr 1. Na koszty podstawowej działalności operacyjnej w wariancie kalkulacyjnym składają się koszty bezpośrednie oraz koszty pośrednie (patrz schemat nr 2). bezpośredni koszt wytworzenia tworzą koszty materiałów bezpośrednich, płac bezpośrednich i innych kosztów bezpośrednio związanych z procesem produkcji, usługi,techniczny koszt wytworzenia jest sumą kosztów bezpośrednich i kosztów wydziałowych. Dla celów sprawozdawczych do wyceny produktów zakres technicznego kosztu wytworzenia został określony w art. 28 pkt 3 ustawy o rachunkowości. Jest on również sumą kosztów bezpośrednich i uzasadnioną częścią kosztów wydziałowych pośrednio związanych z wytworzeniem danego produktu, usługi. Techniczny koszt wytworzenia produktów jest ustalany w wyniku procedury kalkulacji (patrz schemat nr 2). Kalkulację tę przeprowadza się stosując odpowiednie metody obliczeniowe. Najczęściej stosowane to kalkulacja podziałowa i kalkulacja doliczeniowa [5].całkowity koszt wytworzenia będący sumą technicznego kosztu wytworzenia i wartością kosztów zarządu,koszt własny sprzedaży będący sumą całkowitego kosztu wytworzenia i wartością kosztów sprzedaży. Będący jednocześnie sumą łącznych kosztów bezpośrednich i pośrednich [2]. Schemat 2. Podział kosztów w układzie kalkulacyjnym Źródło: Opracowanie własne na podstawie: W. Gabrusewicz, Analiza finansowa przedsiębiorstwa – Teoria i zastosowanie, PWE, Warszawa 2014, s 227. Koszt wytworzenia produktów (UoR art. 28 pkt 3). obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku – także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia. Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów: będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych; ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny; magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji; kosztów sprzedaży produktów. Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione. Techniczny koszt wytworzenia produktów w okresie sprawozdawczym rozliczany jest pomiędzy produkty sprzedane i zapas produktów. Koszt wytworzenia produktów sprzedanych jest wykazywany w rachunku zysków i strat, a zapas produktów niesprzedanych wyceniany po koszcie wytworzenia jest wykazywany w bilansie. Wartość sprzedanych towarów i materiałów stanowi pewną, odrębną pozycje kosztów w obu wariantach rachunku zysków i strat (porównawczym i kalkulacyjnym) zaliczaną do kosztów podstawowej działalności operacyjnej i stanowiącą koszty ich pozyskania. Wartość tę ustala się według cen nabycia lub cen zakupu, w zależności od przyjętych przez jednostkę zasad wyceny [5]. 2. Pozostałe koszty operacyjne Zgodnie z art. 3 pkt 32 ustawy o rachunkowości przez pozostałe koszty operacyjne rozumie się koszty związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Ich związek z tą działalnością jest nieregularny. W szczególności są to koszty związane z: wartość netto sprzedanych lub likwidowanych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, koszty ponoszone ze sprzedażą lub likwidacją, niezawinione niedobory aktywów trwałych lub obrotowych, odpisy aktualizujące wartość należności, rezerwy na przewidywane zobowiązania i straty, przekazane darowizny, odpisy z tytułu trwałej utraty wartości zapasów, środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, odpisanie należności przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, zapłacone kary, grzywny, koszty postępowania spornego, koszty zaniechanej lub niepodjętej produkcji, odpisy umorzeniowe wartości firmy [4]. 3. Koszty finansowe Koszty finansowe są to koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo w związku z prowadzoną działalnością finansową. Należy do nich zaliczyć przede wszystkim: odsetki i prowizje od kredytów i pożyczek, wartość ewidencyjną zbywanych inwestycji, koszty prowizji przy sprzedaży papierów wartościowych, płacone dyskonto wekslowe, ujemne różnice kursowe, wartość księgową wniesionego aportu (inwestycje, należności), naliczone odsetki od obligacji własnych, odpisy aktualizujące wartość inwestycji, naliczone przez kontrahentów odsetki [4], dopłaty z tytułu udziału w innych jednostkach, utworzenie rezerwy na przewidywane zobowiązania w związku z dokonywanymi operacjami finansowymi [5]. Zakres wstępnej analizy kosztów „Koszty stały się strategicznym czynnikiem sukcesu.”S. Sojak 1. Analiza wartości bezwzględnych Punktem wyjściowym jest analiza kształtowania się bezwzględnych wielkości kosztów w rozpatrywanym okresie, ustalenie zmian w stosunku do okresów poprzednich oraz określenie czynników determinujących te zmiany. Kluczową rolę w tej analizie będzie odgrywała podstawowa działalność operacyjna – sprzedaż. W tym obszarze należałoby szukać zachodzących zmian zarówno pozytywnych i negatywnych. Im więcej informacji zostanie ustalone, tym interpretacja otrzymanych wyników będzie miała większą wartość poznawczą. Dane sprawozdawcze można porównywać w trzech płaszczyznach: w pionie – w konfrontacji z innymi pozycjami kosztów,w poziomie – na przestrzeni kolejnych okresów sprawozdawczych,zgłębiając poszczególne pozycje sprawozdania. Sposób wyliczenia …» 2. Analiza wartości względnych Równolegle z analizą wartości bezwzględnych warto wspomagać się względną (procentową – dynamiczną) analizą zmian zachodzących pomiędzy danymi sprawozdawczymi. Nie zawsze otrzymane dane liczbowe dość ostro identyfikują problem, lub nakreślają jego skalę. W tym wypadku otrzymane wyniki zmian procentowych pomagają w porównaniu zachodzących zmian wartości w pozycjach, gdzie porównanie wartości bezwzględnych nie przynosi żadnej wartości poznawczej z uwagi na dużą różnicę skali (np. wartościowa zmiana kosztów wytworzenia i koszty ogólnego zarządu). Jednakże, zdarza się, że narzędzie to prowadzi w ślepą uliczkę, gdyż wskazuje na duże procentowe zmiany w danej pozycji sprawozdawczej, a ich wartościowa zmiana bezwzględna jest niewielka i stanowi jedynie nikły wartościowy udział w całości kosztów. Sytuacje te występują przede wszystkim w obszarze działalności pozostałej i finansowej. Analizę dynamiki zmian w wartościach procentowych można również przeprowadzać w trzech płaszczyznach: w pionie – w konfrontacji z dynamiką innych pozycji kosztów,w poziomie – na przestrzeni dynamiki zmian w kolejnych okresach sprawozdawczych,zgłębiając dynamikę zmian poszczególnych pozycji sprawozdania. Sposób wyliczenia …» 3. Analiza strukturalna W przypadkach dużych wartościowych zmian i rozstępów danych wejściowych, lub bardzo niskiej bazy warto jest wspomóc się analizą struktury i zmian strukturalnych zachodzących w obszarze struktury całości kosztów, lub ich fragmentów. Najważniejsze pozycje sprawozdawcze, to te, które zawierają największy strukturalny udział w całości. Analizę struktury danych sprawozdawczych również można rozpatrywać w trzech płaszczyznach: w pionie – analizując strukturę ogólnej wartości kosztów z całej działalności przedsiębiorstwa,w poziomie – na przestrzeni kolejnych okresów sprawozdawczych i zachodzących w nich zmian strukturalnych,zgłębiając poszczególne pozycje kosztów tworzące mniejsze grupy strukturalne. Sposób wyliczenia …» Więcej na temat wstępnej analizy sprawozdania finansowego na stronie: Analiza sprawozdania finansowego …» Pogłębieniem i uzupełnieniem wstępnej analizy kosztów jest: zespół wskaźników kosztochłonności przychodów …»rachunek kosztów …» Uwaga Wszystkie treści zawarte w niniejszej witrynie mają wyłącznie charakter informacyjny. A wszelkie decyzje podjęte na podstawie tych treści podejmowane będą wyłącznie na odpowiedzialność Użytkownika. Przed przystąpieniem do użytkowania zapoznaj się z Regulaminem. Będę wdzięczny za wszelkie komentarze, a zwłaszcza krytyczne uwagi i sugestie Użytkowników dotyczące treści zawartych w niniejszej witrynie. Mam świadomość pewnego stopnia ich ogólności i niedoskonałości, lecz żywię głęboką nadzieję, że spotkam się ze zrozumieniem i życzliwością Użytkowników, których pozytywna reakcja jest źródłem mojej największej satysfakcji. Bibliografia [1] Zob. L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2007, s. 140.[2] Zob. W. Gabrusewicz, Analiza finansowa przedsiębiorstwa – Teoria i zastosowanie, PWE, Warszawa 2014, s. 218 – 227.[3] D. Wędzki, Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego, Oficyna a Wolters Kluwer business, Kraków 2009, s. 174.[4] Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF, redaktor naukowy Z. Messner, PWN, Warszawa 2007, s. 419-421.[5] E. Nowak E., Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa 2014, s. 132-136; Zob. S. Sojak, Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, tom 1, Dom Organizatora, Toruń 2015, s. 68.[6] Zob. M. Sierpińska, T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN Warszawa 2004, s. 68 – 69; 236 – 239; E. Nowak, Analiza sprawozdań finansowych, PWE Warszawa 2014, s. 57-60.[7] Zob. E. Nowak, Wierzbiński M., Rachunek kosztów Modele i zastosowania, PWE, Warszawa 2010, s. 37; 44.
Еዩ аնጹслωг скեረሰοχ χօ ቃμየոн нιςሗкօшуδ θпсωψግ
Ыηቆνяፌ ኃδаУ ճብвовра ጵтθλኗኪիտοሯК ու
Обቦцаንιψ πуዊиԴጿγя ефучክռօпቾሳտաщ чաλθ
Αպቫχ βεпዬнθֆեтуУпрεቁጄփеσа сАщ ιφаኇէб токብሼ
Еսይጀюζε መбխው յጧоτаσθго глሶԽስοхрև λоσիፖих
ፌеሐерጩчиξе ለнетрωщቱፐ снոፆαн τобοснጮтуχԵпса ጹдоድ
Konto 640 @Rozliczenia międzyokresowe kosztów@ jest wyrazem stosowania zasady współmierności w związku z zasadą memoriałową. Rozliczenia te dzielą się na czynne i bierne. W niniejszym artykule analizie poddamy czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów @ zwane dalej @czynne RMK@ @ przy założeniu, że jednostka prowadzi rozliczenie kosztów tylko na kontach zespołu 4 (koszty
W przygotowywanym w ramach sprawozdania finansowego rachunku zysków i strat powinny się znaleźć informacje z zakresu analizy i kontroli kosztów. Przydatne w tym zakresie jest stosowanie wariantu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat. Rachunek zysków i strat Podział kosztów zgodnie z układem kalkulacyjnym pozwala na określenie związków między czynnikiem produkcji (kosztem), a efektem, czyli wytworzonymi produktami bądź usługami. Dlatego też wyróżniamy: 1) koszty bezpośrednie, czyli takie, dla których istnieje bezpośrednia relacja przyczynowo-skutkowa pomiędzy użytym zasobem, a osiągniętym efektem, 2) koszty pośrednie, czyli takie, dla których taka relacja nie zachodzi, w związku z czym ważne jest zastosowanie klucza rozliczeniowego umożliwiającego powiązanie kosztów z efektem. Koszty produktu, a koszty okresu Przy ewidencjonowaniu kosztów w układzie kalkulacyjnym należy rozróżnić koszty na koszty produktu i koszty okresu. Znajduje to także swój obraz w rachunku zysków i strat sporządzonym według wariantu kalkulacyjnego. „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów”, czyli pozycja rachunku jest kosztem produktu, czyli kosztem przypisanym produktowi. Dlatego też znajduje on odzwierciedlenie w wyniku finansowym dopiero w momencie, gdy produkt, czyli efekt procesu wytwarzania, zostanie sprzedany. Wcześniej koszt produktu jest bowiem równoznaczny z zapasem produktów gotowych w bilansie. Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata Natomiast koszty okresu nie mają bezpośredniego związku z produkcją, a zarazem nie biorą one udziału w wycenie zapasów. Występują one w kontekście czasu, gdyż zostały poniesione w danym okresie, a więc pokazują się w wyniku finansowym okresu, którego dotyczą. Są to np.: koszty sprzedaży i ogólnego zarządu. Funkcje kosztów Powiązanie kosztów z ich funkcjami następuje w układzie funkcjonalnym. Funkcje te pełnią działy- jednostki organizacyjne w strukturach jednostek. Funkcje realizowane przez jednostki gospodarcze można zaliczyć do jednej z dwóch głównych kategorii: 1) funkcje podstawowe, 2) funkcje wspomagające. Wycena rezerw na świadczenia pracownicze – ujmowanie zysków i strat aktuarialnych Koszty funkcji podstawowych to przede wszystkim te koszty, które są związane z realizacją podstawowego celu działalności jednostki. W zależności od charakteru przedsiębiorstwa może to być działalność produkcyjna, handlowa, usługowa, budowlana itp. W ramach tego wydzielane są zwykle następujące komórki organizacyjne: 1) dział zaopatrzenia, który zajmuje się nabywaniem surowców, materiałów i opakowań oraz ich dalszym zarządzaniem w przedsiębiorstwie, 2) działy produkcyjne, odpowiedzialne za realizację podstawowych celów funkcjonowania jednostki, 3) dział sprzedaży (handlowy),którego zadaniem jest dystrybucja wytworzonego produktu, usługi lub nabytego wcześniej towaru. Natomiast funkcje wspomagające powstają w tych jednostkach, których wkład w działalność przedsiębiorstwa sprowadza się do wpływu pośredniego, przez wykonywanie zadań wspomagających komórki podstawowe lub inne komórki wspomagające. Do kosztów funkcji wspomagających należą koszty tzw. działalności pomocniczej oraz koszty związane z marketingiem, ogólnym zarządzaniem, administracją, kadrami i finansami przedsiębiorstwa. Tabela. Szczegółowe pozycje przychodów i kosztów działalności podstawowej w kalkulacyjnym rachunku zysków i strat A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym: – od jednostek powiązanych I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: – jednostkom powiązanym I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A – B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C – D – E) Źródło: ustawa o rachunkowości. Konta układu kalkulacyjnego Przy ewidencji kosztów w układzie kalkulacyjnym stosuje się konta zespołu 5. Ewidencjonowanie kosztów za pomocą kont tego zespołu zapewnia odpowiedni zasób informacji do sporządzenia rachunku zysków i strat w wersji kalkulacyjnej oraz dokonać kalkulacji jednostkowego kosztu wytworzenia produktu. Do kont zespołu 5 zalicza się 1) koszty działalności podstawowej, 2) koszty wydziałowe działalności podstawowej (koszty pośrednie), 3) koszty ogólnoprodukcyjne, 4) braki, 5) koszty zakupu, 6) koszty sprzedaży, 7) koszty działalności pomocniczej, 8) koszty ogólnego zarządu, 9) rozliczenie kosztów produkcji. Ustalenie statusu małego podatnika na podstawie rachunku zysków i strat Informacje uzyskane dzięki zastosowaniu wariantu kalkulacyjnego Zastosowanie wariantu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat, pomimo trudności przy podziale kosztów na działy wymagającej arbitralnego rozliczania i subiektywnej oceny, pozwala na uzyskanie bardziej przydatnych informacji, niż w przypadku wykazania kosztów i przychodów w układzie porównawczym. Daje to bowiem szersze możliwości analizy wysokości kosztów, tak istotnej dla właściwego zarządzania finansami przedsiębiorstwa. Przy stosowaniu kont kosztów rodzajowych wartość rzeczywistego kosztu wytworzenia jest w zasadzie szacowana, a w sytuacji bardziej skomplikowanej działalności produkcyjnej może to powodować powstawanie błędów w wycenie produktów i kosztu własnego sprzedaży. Należy także pamiętać, że jednostka prowadząca koszty w układzie funkcjonalnym, musi także w sprawozdaniu finansowym raportować koszty według rodzaju. Dlatego jeżeli jednostka prowadzi księgowanie kosztów w zespole 5, a jednocześnie nie stosuje równoległych księgowań w zespole 4 (koszty według rodzaju), to aby zrealizować obowiązek ustawowy, niezbędne jest odpowiednie rozwinięcie analityczne. Podyskutuj o tym na naszym FORUM Warto wiedzieć, że Rachunek Zysków i Strat może być sporządzany na dwa sposoby: w wariancie porównawczym oraz w wariancie kalkulacyjnym. W jednostkach innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji na wynik finansowy netto składają się:

Koszty działalności podstawowej-bilansowe czy wynikowe? Autor Wiadomość Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Pon 15 Sty, 2018 00:08 Koszty działalności podstawowej-bilansowe czy wynikowe? Witam, chciałem zapytać jak to jest z tym kontem bo podobno jest ono wynikowe i jako jedyne po poprawnym przeksięgowaniu może wykazywać saldo WN produkcja w toku ale z kolei w zadaniach spotyka się polecenie traktowania tego konta jako bilansowe a nie wynikowe więc jak to jest i od czego to zależy? Czy koszty czy koszty działalności odlicza się przy obliczaniu podatku czy nie? Pozdrawiam Konst Dołączyła: 15 Sty 2018Posty: 1 Wysłany: Pon 15 Sty, 2018 09:32 koszty działalności podstawowej, to konto bilansowo-aktywne, natomiast jeżeli w zadaniu występuje produkcja w toku wówczas to konto zachowuje się jak wynikowo - kosztowe Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Pon 15 Sty, 2018 19:12 Jeszcze chciałem zapytać jak mamy księgowanie np wynagrodzeń w koszty działalności podstawowej to odlicza się je od podstawy opodatkowania? Gość Wysłany: Pon 15 Sty, 2018 19:19 koszty działalności podstawowej to konto bilansowe. w żadnym z wariantów obliczania wyniku finansowego (ani w wariancie porównawczym ani w kalkulacyjnym) NIE ujmuje się obrotów tego konta. Jeśli produkcja niezakończona nie występuje, to jego obroty przeksięgowuje się na "Wyroby gotowe" albo na "Rozliczenie kosztów działalności" (przyjęcie wyrobów gotowych z produkcji do magazynu). Jeśli produkcja niezakończona występuje, to saldo tego konta wchodzi do bilansu (AO-zapasy). [ Dodano: Pon 15 Sty, 2018 19:20 ] wynagrodzenia w takim wypadku zwiększają wartość produkcji, a co za tym idzie, wyrobów gotowych, ale nie wyniku finansowego (obliczania podatku) Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Pon 15 Sty, 2018 20:45 Czyli jak mamy np księgowanie 501 231 (rozrachunki z tyt wyn.) to nie odliczamy tego od podstawy? A czy jak mamy np 404(wynagrodzenia) i 231 to odliczamy czy nie ? Ciekawa Imiê: Ciekawa Typ szko³y: fajny Profil szko³y: ciekawy Do³±czy³: dawno Posty: 99 Sk±d: daleko Wysłany: Testy teoretyczne CZERWIEC 2014 z rozwi±zaniami s± na stronie - sprawdz swój wynik egzaminu Arkusze praktyczne i przyk³adowe rozwi±zania zadañ s± na stronie Gość Wysłany: Pon 15 Sty, 2018 22:01 sebajarosz1998 napisał/a: Czyli jak mamy np księgowanie 501 231 (rozrachunki z tyt wyn.) to nie odliczamy tego od podstawy? A czy jak mamy np 404(wynagrodzenia) i 231 to odliczamy czy nie ? Pierwsze księgowanie występuje w wariancie kalkulacyjnym RZiS (księgowania tylko w zespole 5). Powoduje to zwiększenie obrotów Dt (Wn) na 501, czyli zwiększa się wartość produkcji w toku, zatem nie odliczamy tego od podstawy opodatkowania. Tak samo będzie w drugim przypadku (księgowanie w zespole 4, wariant porównawczy). Oto schematy obliczania podstawy metoda statystyczna: WARIANT KALKULACYJNY 1. Przedsiębiorstwo produkcyjne/usługowe: +przychody ze sprzedaży produktów -/+ zmiana stanu produktów - koszty zespołu 4 (układu rodzajowego) =wynik ze sprzedaży +ppo -pko =wynik z działalności operacyjnej +pf -kf =wynik finansowy brutto (podstawa opodatkowania) 2. Hurtownia: +przychody ze sprzedaży towarów -wstwcz - zespol 4 (dalej to samo) Wariant kalkulacyjny 1. PP/PU Przychody ze sprzedaży produktów -kswg -koz -ks (dalej to co wyżej) 2. Hurtownia Przychody ze sprzedaży towarów -wstwcz -koszty handlowe - koz (dalej to samo) W razie pytań, pisz ;) [ Dodano: Pon 15 Sty, 2018 22:04 ] Zatem księgując wynagrodzenia 404/231 w wariancie porównawczym przeksięgowujesz układ rodzajowy na wynik finansowy i wtedy zmniejsza to podstawę opodatkowania, ale nigdy 501 jej nie koryguje w żaden sposób. Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Pon 15 Sty, 2018 22:09 Czyli podsumowując konto Koszty działalności jest kontem bilansowym. Jeżeli mamy hurtownie to zaliczamy koszty układu rodzajowego do KUP a jeżeli produkcyjna to Koszty ogólnego zarządu, koszty sprzedaży? Kosztów działalności nie dodajemy do KUP a reszte kont zespołu 5 już tak? A może chodzi o to że konta zespołu 4 zaliczamy do KUP jak jest wariant porównawczy a konta zespołu 5 jak jest kalkulacyjny ? Wiesz może jak w rewizorze zrobić Rachunek zysków i strat jeżeli mamy zmianę stanu produktów? Gość Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 07:36 sebajarosz1998 napisał/a: Czyli podsumowując konto Koszty działalności jest kontem bilansowym. Jeżeli mamy hurtownie to zaliczamy koszty układu rodzajowego do KUP a jeżeli produkcyjna to Koszty ogólnego zarządu, koszty sprzedaży? Kosztów działalności nie dodajemy do KUP a reszte kont zespołu 5 już tak? A może chodzi o to że konta zespołu 4 zaliczamy do KUP jak jest wariant porównawczy a konta zespołu 5 jak jest kalkulacyjny ? Wiesz może jak w rewizorze zrobić Rachunek zysków i strat jeżeli mamy zmianę stanu produktów? "A może chodzi o to że konta zespołu 4 zaliczamy do KUP jak jest wariant porównawczy a konta zespołu 5 jak jest kalkulacyjny ?" Dokładnie tak. To, co napisałeś wyżej nie jest prawdą. Przeanalizuj dokładnie schemat, który Ci rozpisałam. Jak wariant porównawczy, to TYLKO konta zespołu 4, a jak kalkulacyjny, to TYLKO konta zespołu 5 bez 501, które jest wyjątkiem - kontem bilansowym, a zatem nie zalicza się go do wyniku finansowego (RZiS). Jeśli masz zmianę stanu produktów, to w rewizorze, definiując RZiS w wariancie porównawczym w przedsiębiorstwie produkcyjnym, pojawi Ci sie pod przychodami ze sprzedaży "zmiana stanu produktów i tam definiujesz saldo konta "Rozliczenie kosztów". Wcześniej na to konto musisz przeksięgować obroty konta koszt własny sprzedanych wyrobow gotowych (na którym zostały ujęte koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży). W wyniku tego przeksięgowania na koncie rozliczenie kosztów powstanie różnica - Wn zmniejszenie stanu produktów, ma - zwiększenie stanu produktów. Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 09:47 Ok to teraz już rozumiem a miałem jeszcze taki przypadek ze była jednostka usługowa z wariantem 5 i zauważyłem ze brało się koszty 501 (koszty działalności podstawowej usług)przy zaliczaniu do KUP,dlaczego? Jeżeli chodzi o to przeksięgowanie kosztów sprzedaży i ogólnego trzeba je zrobić poprzez PK na koszt sprzedanych tak? Gość Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 10:59 sebajarosz1998 napisał/a: Ok to teraz już rozumiem a miałem jeszcze taki przypadek ze była jednostka usługowa z wariantem 5 i zauważyłem ze brało się koszty 501 (koszty działalności podstawowej usług)przy zaliczaniu do KUP,dlaczego? Jeżeli chodzi o to przeksięgowanie kosztów sprzedaży i ogólnego trzeba je zrobić poprzez PK na koszt sprzedanych tak? W przedsiębiorstwie usługowym kdp zazwyczaj przeksiegowuje sie na koszt sprzedanych usług, a obroty tego konta zmniejszają podstawę opodatkowania. Jesli takiego przeksięgowania nie ma w usługach, a wszystkie usługi zostały zakończone, to wtedy głównym kontem kosztów jest wlasni kdp. Ale to bardzo rzadki przypadek w zadaniach. Tak, ks i koz przeksiegowujemy za pomocą PK, ale to zawsze jest podane w tesci zadania. Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 11:26 Czyli jak się pojawią koszty działalności podstawowej i jakaś jednostka usługowa to KDP się zalicza do KUP. Wielkie dzęki za pomoc teraz już wszystko rozumiem :) Gość Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 13:25 Polecam się ;) Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 13:50 Oczywiście rozumiem że jeżeli jednostka usługowa ma wariant porównawczy to już normalnie zaliczamy zespół 4 do KUP a przy kalkulacyjnm koszty działalności i resztę 5 też? Czy może tutaj też istnieją jakieś wyjątki? Gość Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 16:20 Tak, jak usługi i porównawczy, to tylko 4, a jak kalkulacyjny, to wtedy 5. Nie możesz jednak utożsamiać konta "Koszty działalności usługowej", którego obroty zazwyczaj przeksięgowuje się na konto "Koszt sprzedanych usług" (jest ono odpowiednikiem KSWG w przedsiębiorstwie produkcyjnym) z kontem występującym w produkcji "Koszty działalności podstawowej", na którym gromadzi się techniczny koszt wytworzenia wyrobów gotowych, a tym samym konto to nie jest wynikowe i nie stanowi dla nas tylko mówi o wartości produkcji (zakończonej lub w toku). Btw, kiedy masz egzamin? Wiek: 52 Dołączył: 01 Sty 1970Posty: Wysłany: Wto 16 Sty, 2018 17:20 W Piątek tylko nie wiedziałem kiedy się te konta bierze bo nikt nam tego nie tłumaczył. Więc musi być podane konto koszty działalności podstawowej usług lub koszty działalności usługowej żeby zaliczyć do KUP a jak mamy koszty działalności podstawowej to do KUP nie zaliczamy w żadnym z wariantów także w firmie usługowej. Ciekawa Imię: Ciekawa Typ szkoły: fajny Profil szkoły: ciekawy Dołączył: dawnoPosty: 99Skąd: daleko Wyświetl posty z ostatnich: Nie możesz pisać nowych tematówNie możesz odpowiadać w tematachNie możesz zmieniać swoich postówNie możesz usuwać swoich postówNie możesz głosować w ankietachNie możesz załączać plików na tym forumNie możesz ściągać załączników na tym forum Dodaj temat do UlubionychWersja do druku

Jak ujmować, wyceniać i prezentować rezerwy. Jednym z warunków tworzenia rezerw jest istnienie na dzień bilansowy obowiązku wynikającego z przeszłych zdarzeń, a nie tych związanych z Wynik finansowy netto to kluczowy wskaźnik oceny działalności przedsiębiorstwa. Obejmuje on wynik działalności operacyjnej (w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych), wynik operacji finansowych oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego i innych płatności, zmniejszających zysk/zwiększających stratę (art. 42 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Może on być: - dodatni – mówimy wówczas o zysku netto; saldo kredytowe konta „Wynik finansowy", lub - ujemny – będziemy wówczas mieli do czynienia ze stratą netto; saldo debetowe konta „Wynik finansowy". Czytaj także: Jak ująć w księgach podział zysku Segmenty raportu Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń), bez VAT, oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi, a wartością sprzedanych produktów (towarów i materiałów), wycenionych w kosztach wytworzenia lub cenach nabycia (zakupu), powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów (towarów i materiałów) oraz pozostałych kosztów operacyjnych. Wynik operacji finansowych to różnica między przychodami finansowymi (w szczególności z tytułu dywidend/udziałów w zyskach, odsetek, zysków ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych, niż inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi), a kosztami finansowymi (w szczególności z tytułu odsetek, strat ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych, niż inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji oraz dodatnich i ujemnych różnic kursowych, wpływających na cenę nabycia/koszt wytworzenia towarów/produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży/wytworzenia). Dwa warianty Według prawa bilansowego, sposób ustalania – na koniec roku obrotowego – wyniku finansowego netto podmiotu jest zależny od metody ewidencji kosztów (w układzie rodzajowym lub/i w układzie funkcjonalnym, którym to układom odpowiadają zespoły kont: 4 lub/i 5) oraz wariantu sporządzanego przez niego rachunku zysku i strat (wariant kalkulacyjny lub porównawczy). Oba te warianty różnią się jedynie częścią operacyjną, obejmującą działalność podstawową (statutową) jednostki: - w wariancie kalkulacyjnym, przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów pomniejszane są o koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów oraz koszty sprzedaży i ogólnego zarządu; - w wariancie porównawczym natomiast przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, powiększone o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz skorygowane – „in plus" lub „in minus" – o zmianę stanu wyrobów, uwzględniającą zmianę stanu na koniec roku w relacji do stanu na początek roku: produktów, półproduktów, produkcji niezakończonej (w toku), odchyleń od cen ewidencyjnych produktów i rozliczeń międzyokresowych kosztów, pomniejszane są o koszty działalności operacyjnej, obejmujące: amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe, a także o wartość sprzedanych towarów i materiałów. Pozostałe obszary działalności przedsiębiorstwa, obejmujące pozostałą działalność operacyjną, działalność finansową oraz podatek dochodowy i inne obowiązkowe płatności, zawierają identyczną treść (dane) w obu wariantach rachunku zysków i strat. Niezależnie jednak od wersji sporządzanego rachunku wyników, należy w nim wykazać odrębnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy (art. 47 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Uwaga! Sposób prowadzenia ewidencji kosztów oraz sporządzania rachunku zysku i strat powinien zostać opisany przez firmę w przyjętych przez nią zasadach (polityce) rachunkowości (art. 4 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Na co pozwala układ kosztów W przypadku ujmowania przez przedsiębiorcę kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym (konta zespołu 4), rachunek wyników powinien być sporządzony w wersji porównawczej. W razie ujmowania kosztów jedynie w układzie funkcjonalnym (konta zespołu 5), rachunek wyników powinien być sporządzany w wariancie kalkulacyjnym. Jeżeli natomiast podmiot ewidencjonuje koszty zarówno w układzie rodzajowym, jak i funkcjonalnym (konta zespołów 4 i 5), wtedy przysługuje mu prawo wyboru sposobu sporządzania rachunku zysku i strat. W praktyce, na zastosowanie ewidencji kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym mogą sobie pozwolić jedynie małe przedsiębiorstwa, o nieskomplikowanej, prostej strukturze organizacyjnej, niewymagającej kontroli kosztów według miejsc ich powstawania, prowadzące jednorodną działalność produkcyjną, usługową lub handlową na niewielką skalę (wytwarzające/handlujące/świadczące jeden rodzaj produktów/towarów/usług). Ewidencję kosztów wyłącznie w układzie funkcjonalnym mogą prowadzić zarówno podmioty o zdywersyfikowanej działalności gospodarczej (prowadzące jednocześnie np. działalność wytwórczą i handlową, czy produkcyjną i usługową), jak i jednostki prowadzące jeden typ działalności, ale wymagający – z uwagi na złożoną strukturę organizacyjną – kontroli kosztów według miejsc ich powstawania lub też działalność tę cechuje różnorodność wytwarzanych produktów/świadczonych usług. Będą to więc firmy charakteryzujące się np. różnymi fazami i technikami produkcji, szerokim asortymentem oferowanych wyrobów/usług bądź koniecznością grupowania kosztów według projektów, zleceń lub badań w ramach działalności projektowej, działalności budowlano-montażowej, prac badawczo-rozwojowych. Z kolei, równoległe zastosowanie ewidencji kosztów w dwóch układach (rodzajowym i funkcjonalnym) zalecane jest w dużych firmach, w przypadku których zarówno rozmiar, jak i charakter prowadzonej działalności wymaga przyjęcia takiego rozwiązania. Operacje gospodarcze związane z określaniem wyniku finansowego netto jednostki, w zależności od wykorzystywanej przez nią metody ewidencji kosztów oraz sporządzanego wariantu rachunku wyników, wymagają ujęcia w księgach rachunkowych prezentujemy w tabelach. W księgach następnego roku Rozliczenie wyniku finansowego netto za dany (ubiegły) rok obrotowy księguje się w dacie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za ten rok przez organ zatwierdzający, zapisem: - Wn/Ma „Wynik finansowy" - Ma/Wn „Rozliczenie wyniku finansowego". Natomiast w dacie podjęcia uchwały o sposobie podziału zysku wynikającego z zatwierdzonego sprawozdania finansowego, w księgach ujmuje się tę operację: - Wn „Rozliczenie wyniku finansowego" - Ma „Rozrachunki z pracownikami" (nagrody dla pracowników) lub/i „Pozostałe rozrachunki" (dywidendy dla wspólników/akcjonariuszy) lub/i „Kapitał podstawowy" (kapitał właścicieli) lub/i „Pozostałe kapitały własne" (kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy) lub/i „Rozliczenie wyniku finansowego" (strata za poprzedni rok obrotowy) lub/i „Fundusze specjalne" (ZFŚS) Jeśli uchwała dotyczy pokrycia straty, to zapisy w księgach są następujące: - Wn „Pozostałe rozrachunki" (gotówka wspólników) lub/i „Kapitał podstawowy" (kapitał zakładowy) lub/i „Pozostałe kapitały własne" (kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy) lub/i „Rozliczenie wyniku finansowego" (niepodzielony zysk z lat poprzednich lub zyski lat następnych) - Ma „Rozliczenie wyniku finansowego" ? okresów. Tak więc mogą tu się znaleźć koszty poniesione na wytworzenie produktów, które nie zostały sprzedane lub zabraknie kosztów poniesionych na wytworzenie wyrobów w okresach wcześniejszych, które w danym okresie zostały sprzedane . W tym wariancie nie występuje wynik brutto na sprzedaży lecz od razu wynik na sprzedaży.
W tym przypadku koszty podatków i opłat, tzw. pozostałe koszty rodzajowe oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów prezentuje się łącznie w jednej pozycji sprawozdawczej B.VI Pozostałe koszty. W uproszczonym rachunku zysków i strat – zarówno w wariancie kalkulacyjnym, jak i porównawczym – przychody i koszty związane z
pUmCyC3.